Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady prawnej.

Prowadzisz warsztat i chcesz oferować naprawy bezgotówkowe? Cesja wierzytelności to Twoje podstawowe narzędzie – ale tylko wtedy, gdy jest sporządzona prawidłowo. Z mojego doświadczenia wiem, że jeden błąd w umowie może kosztować Cię dziesiątki tysięcy złotych. Dziś pokażę Ci, jak tego uniknąć.

Spis treści

1. Czym jest cesja i dlaczego jest kluczowa dla warsztatu
2. Elementy niezbędne prawidłowej umowy cesji
3. Kauza cesji – najczęstszy błąd warsztatów
4. Cesja od współwłaścicieli pojazdu – jak to zrobić
5. Cesja przy leasingu i kredycie – kiedy potrzebna zgoda banku
6. Różnice między cesją a pełnomocnictwem
7. Wzór umowy cesji z komentarzem
8. FAQ

Czym jest cesja i dlaczego jest kluczowa dla warsztatu

Cesja, czyli przelew wierzytelności (art. 509 k.c.), to umowa, w której poszkodowany przenosi na warsztat swoje prawo do odszkodowania od ubezpieczyciela. W praktyce oznacza to, że warsztat może sam domagać się pieniędzy bezpośrednio od ubezpieczyciela – bez angażowania poszkodowanego.

Dlaczego to takie ważne? Bo bez cesji jesteś zdany na łaskę klienta. On otrzymuje odszkodowanie, a Ty… czekasz, aż zechce Ci zapłacić. Z cesją to Ty kontrolujesz proces i możesz walczyć o swoje pieniądze w sądzie, jeśli ubezpieczyciel zaniża odszkodowanie.

Ale uwaga – cesja musi być sporządzona prawidłowo. W sprawie, którą prowadziłem, ubezpieczyciel w każdej z jedenastu szkód kwestionował ważność umowy cesji. I wiesz co? Gdyby nie precyzyjne zapisy w umowach, warsztat mógłby przegrać wszystkie roszczenia o wartości ponad 22 tysięcy złotych.

Elementy niezbędne prawidłowej umowy cesji

Według art. 509 k.c. umowa cesji wymaga zgody tylko dwóch stron: cedenta (poszkodowanego) i cesjonariusza (warsztatu). Ubezpieczyciel nie musi się zgadzać – wystarczy go poinformować. Ale żeby cesja była skuteczna, musi zawierać:

1. Strony umowy

• Cedent – osoba uprawniona do odszkodowania (właściciel pojazdu, współwłaściciele)
• Cesjonariusz – warsztat (pełna nazwa firmy, NIP, adres)

Pułapka: Jeśli pojazd ma kilku współwłaścicieli, cesja od jednego z nich może być niewystarczająca. O tym za moment.

2. Przedmiot cesji

Musisz precyzyjnie określić, co jest przedmiotem przelewu. Najlepiej tak:

„Cedent przelewa na Cesjonariusza przysługującą mu względem [nazwa ubezpieczyciela] wierzytelność w postaci roszczenia o zapłatę odszkodowania z tytułu:

• uszkodzenia pojazdu marki [marka] o nr rej. [numer],
• kosztów najmu pojazdu zastępczego,
• kosztów holowania pojazdu,
• kosztów parkowania/przechowywania pojazdu,
• kosztów badania technicznego pojazdu, wraz z wszelkimi prawami związanymi z tą wierzytelnością, w tym prawem do odsetek za opóźnienie.”

Im bardziej szczegółowo, tym lepiej. W sporze sądowym ubezpieczyciel będzie próbował argumentować, że „cesja nie obejmowała najmu pojazdu zastępczego” – jeśli nie wymienisz tego wprost.

3. Kauza cesji – KLUCZOWA!

To najważniejszy element, którego brakuje w 90% błędnych umów cesji. Kauza to podstawa prawna, cel przelewu wierzytelności. Bez niej umowa jest nieważna.

Kauza cesji – najczęstszy błąd warsztatów

W sprawie, którą wygrałem, ubezpieczyciel w każdym piśmie procesowym podnosił: „Umowa cesji nie zawiera kauzy, wobec czego jest nieważna, a powód nie ma legitymacji do dochodzenia roszczenia”.

Gdyby to był prawda, warsztat przegrałby całą sprawę. Na szczęście w umowach zlecenia naprawy był zapis:

„§ 3 ust. 1. Celem zabezpieczenia roszczeń serwisu wobec poszkodowanego o zapłatę za naprawę pojazdu i najem pojazdu zastępczego, poszkodowany przelewa przysługującą mu względem [ubezpieczyciela] wierzytelność…”

Sąd stwierdził jednoznacznie: kauza jest jasno wskazana. Cesja służy zabezpieczeniu należności warsztatu za wykonane usługi. Koniec dyskusji.

Jak zapisać kauzy prawidłowo

Wystarczy jeden prosty zapis na początku paragrafu o cesji:

Wersja 1 (najprostsza): „W celu zabezpieczenia roszczeń Warsztatu o zapłatę za naprawę pojazdu oraz świadczone usługi (najem pojazdu zastępczego, holowanie, parking), Klient przelewa na Warsztat…”

Wersja 2 (bardziej szczegółowa): „Strony ustalają, że niniejsza cesja służy zabezpieczeniu wierzytelności Warsztatu wobec Klienta z tytułu:

• wynagrodzenia za naprawę pojazdu,
• opłat za najem pojazdu zastępczego,
• kosztów holowania i parkowania pojazdu. W związku z powyższym Klient dokonuje przelewu wierzytelności…”

Bez tego zapisu Twoja cesja jest bezwartościowa. Ubezpieczyciel podniesie zarzut nieważności, a sąd – niestety – będzie musiał go uwzględnić.

Cesja od współwłaścicieli pojazdu – jak to zrobić

Wyobraź sobie sytuację: naprawiasz BMW, którego współwłaścicielami są dwaj bracia. Jeden z nich podpisuje zlecenie naprawy i umowę cesji. Myślisz, że jesteś zabezpieczony? Niekoniecznie.

Problem współwłasności

Zgodnie z art. 509 k.c. cesji może dokonać tylko osoba uprawniona do wierzytelności. Jeśli pojazd należy do dwóch osób, odszkodowanie przysługuje im wspólnie – w częściach odpowiadających ich udziałom we współwłasności.

W sprawie, którą prowadziłem, pojazd Volvo V50 należał do trzech osób: Jędrzeja, Magdaleny i Mariusza W. Ubezpieczyciel argumentował: „Umowę najmu podpisał Jędrzej, a faktura została wystawiona na Mariusza – brak legitymacji!”

Jak to rozwiązaliśmy?

W aktach sprawy były trzy umowy zlecenia naprawy – każda podpisana przez innego współwłaściciela, każda zawierająca cesję. Dodatkowo świadkowie potwierdzili, że wszyscy trzej wiedzieli o najmie pojazdu zastępczego i wyrazili na niego zgodę.

Sąd uznał to za wystarczające. Ale mógł być problem, gdybyśmy mieli tylko jeden podpis.

Praktyczne rozwiązania dla warsztatu

Opcja 1: Umowa cesji od wszystkich współwłaścicieli Najlepsze rozwiązanie. Przygotuj jeden dokument, na którym podpiszą się wszyscy współwłaściciele:

„My, niżej podpisani: [imiona, nazwiska, PESEL], będący współwłaścicielami pojazdu [dane], działając wspólnie, przelewamy na Warsztat wierzytelność…”

Opcja 2: Pełnomocnictwo + cesja Jeśli nie wszyscy współwłaściciele mogą przyjechać, poproś o pełnomocnictwo:

„Ja, [imię, nazwisko], współwłaściciel pojazdu, upoważniam [imię drugiego współwłaściciela] do zawarcia umowy cesji w moim imieniu.”

Pełnomocnictwo powinno być na piśmie, z podpisem i datą. Nie musi być notarialne, chyba że współwłaściciel ma wątpliwości.

Opcja 3: Cesja od jednego + oświadczenie pozostałych Jeden podpisuje cesję, reszta składa pisemne oświadczenie:

„Ja, [imię, nazwisko], współwłaściciel pojazdu, wyrażam zgodę na przelew wierzytelności o odszkodowanie na rzecz Warsztatu oraz oświadczam, że najem pojazdu zastępczego odbywał się za moją wiedzą i zgodą.”

To najsłabsze rozwiązanie, ale lepsze niż nic.

Cesja przy leasingu i kredycie – kiedy potrzebna zgoda banku

Tu zaczyna się prawdziwa zabawa. Pojazd jest własnością banku (leasing) albo obciążony zastawem rejestrowym (kredyt). Kto jest uprawniony do odszkodowania? I czy możesz przyjąć cesję od korzystającego?

Leasing operacyjny

Zasada: Pojazd jest własnością leasingodawcy, więc to on jest uprawniony do odszkodowania.

W sprawie, którą prowadziłem, pojazd BMW początkowo był leasingowany od Getin Leasing S.A. Ubezpieczyciel próbował to wykorzystać: „Właścicielem był leasing, więc cesja od pana D. jest nieważna!”

Na szczęście pojazd został wykupiony w 2015 r. – dowód rejestracyjny to potwierdzał. Sąd nie miał wątpliwości.

Ale co, jeśli leasing trwa? Masz dwie opcje:

Opcja A: Cesja od leasingodawcy
Najlepsze rozwiązanie, ale… nierealne. Leasingodawca nie przyjedzie do Twojego warsztatu, żeby podpisać umowę. Musiałbyś wysłać dokument pocztą, czekać na zwrot, a klient w tym czasie korzysta z auta zastępczego. Koszt najmu rośnie, a Ty nie masz zabezpieczenia.

Opcja B: Cesja od korzystającego + upoważnienie od leasingodawcy
Korzystający (np. firma leasingująca auto) musi uzyskać od leasingodawcy pisemne upoważnienie do zawierania umów w jego imieniu, w tym cesji. Takie upoważnienie jest często w umowie leasingu – poproś klienta o kopię.

Jeśli nie ma upoważnienia? Ryzyko Twoje. Ubezpieczyciel może argumentować, że cesja jest nieważna, bo korzystający nie był uprawniony do odszkodowania.

Kredyt z zastawem rejestrowym

Zasada: Pojazd jest własnością kredytobiorcy, ale bank ma zastaw rejestrowy – czyli prawo do zaspokojenia się z odszkodowania w pierwszej kolejności.

Czy potrzebujesz zgody banku na cesję? To zależy od umowy kredytu. Często zawiera ona klauzulę, że:

„Kredytobiorca nie może bez zgody Banku dokonywać rozporządzeń (w tym cesji) wierzytelnościami związanymi z pojazdem.”

Jeśli taka klauzula istnieje, cesja bez zgody banku może być nieważna (art. 509 § 1 k.c. – cesja nie może sprzeciwiać się zastrzeżeniu umownemu).

Co robić w praktyce?

1. Sprawdź dowód rejestracyjny – czy pojazd jest objęty leasingiem, zastawem rejestrowym.
2. Jeśli tak – poproś klienta o umowę leasingu/kredytu i sprawdź, czy może dokonać cesji.
3. Jeśli umowa zabrania cesji – poproś o zgodę banku/leasingodawcy (e-mail wystarczy).
4. Jeśli klient odmawia albo nie może uzyskać zgody – zastanów się dwa razy, czy chcesz to ryzyko.

W jednej ze szkód w mojej sprawie klient nie dostarczył żadnych dokumentów dotyczących leasingu, bo pojazd był już wykupiony. Ale gdyby leasing trwał, warsztat mógłby mieć problem.

Różnice między cesją a pełnomocnictwem

Warsztaty często mylą te dwa pojęcia. To błąd, który może Cię drogo kosztować.

Cesja (przelew wierzytelności)

• Skutek: Wierzytelność przechodzi na Ciebie. Stajesz się nowym wierzycielem ubezpieczyciela.
• Trwałość: Nieodwołalna (klient nie może cofnąć cesji).
• Uprawnienia: Możesz domagać się pieniędzy we własnym imieniu, pozywać ubezpieczyciela.
• Zastosowanie: Naprawy bezgotówkowe, gdzie Ty ponosisz koszty.

Pełnomocnictwo

• Skutek: Wierzytelność pozostaje przy kliencie. Ty działasz tylko w jego imieniu.
• Trwałość: Odwoływalne (klient może je cofnąć w każdej chwili).
• Uprawnienia: Możesz reprezentować klienta, ale pozew musisz wnosić w jego imieniu.
• Zastosowanie: Pomoc klientowi w dochodzeniu jego odszkodowania (rzadko stosowane przez warsztaty).

Praktyczna różnica:
Masz pełnomocnictwo, wynajmujesz auto zastępcze za 3000 zł, a potem klient… cofa pełnomocnictwo i sam odbiera odszkodowanie od ubezpieczyciela. Ty zostałeś z nieopłaconą fakturą i możesz tylko pozwać klienta (który nagle nie odbiera telefonu). Z cesją tego ryzyka nie ma – wierzytelność jest Twoja.

Wzór umowy cesji z komentarzem

Poniżej przedstawiam wzór umowy cesji, która przeszła pozytywnie przez sąd w sprawie przeciwko Ergo Hestii:

---

UMOWA ZLECENIA NAPRAWY POWYPADKOWEJ
z cesją wierzytelności

Zawarta w dniu ……………….. w [miejscowość] pomiędzy:

[Nazwa warsztatu], NIP: …………, adres: …………….
zwanym dalej „Warsztatem”,

a

[Imię i nazwisko klienta], PESEL: …………, adres: …………….
zwanym dalej „Klientem”,

będącym właścicielem pojazdu marki ………, nr rej. ………, rok prod. ……..

§ 1. Przedmiot umowy

1. Klient zleca Warsztatowi wykonanie naprawy powypadkowej pojazdu opisanego w preambule.
2. Warsztat zobowiązuje się wykonać naprawę zgodnie z kosztorysem, po uprzednim uzgodnieniu zakresu i kosztów z Klientem.

§ 2. Najem pojazdu zastępczego (jeśli dotyczy)

1. Na czas niezbędny do dokonania naprawy, Klient najmuje od Warsztatu pojazd zastępczy marki ………, nr rej. ………
2. Szczegóły najmu określa odrębna umowa najmu pojazdu zastępczego.

§ 3. Cesja wierzytelności (najważniejszy paragraf!)

1. W celu zabezpieczenia roszczeń Warsztatu wobec Klienta o zapłatę za:
   • naprawę pojazdu,
   • najem pojazdu zastępczego,
   • holowanie pojazdu,
   • parkowanie/przechowywanie pojazdu,
   • badanie techniczne pojazdu,
   Klient przelewa na Warsztat przysługującą mu względem: [pełna nazwa ubezpieczyciela sprawcy], NIP: ………… wierzytelność w postaci roszczenia o zapłatę odszkodowania z tytułu:
   • uszkodzenia pojazdu marki ………, nr rej. ………,
   • kosztów najmu pojazdu zastępczego,
   • kosztów holowania pojazdu,
   • kosztów parkowania/przechowywania pojazdu,
   • kosztów badania technicznego pojazdu,
   wraz z wszelkimi prawami związanymi z tą wierzytelnością, w tym prawem do odsetek za opóźnienie.
2. Klient zobowiązuje się poinformować ubezpieczyciela o dokonanej cesji oraz przekazać Warsztatowi wszelkie dokumenty niezbędne do dochodzenia roszczenia.

§ 4. Postanowienia końcowe

1. W sprawach nieuregulowanych niniejszą umową mają zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego.
2. Umowę sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron.

………………………. ……………………….
(podpis Warsztatu) (podpis Klienta)

---

Komentarz do wzoru

– KAUZA
To zdanie: „W celu zabezpieczenia roszczeń Warsztatu…” uratowało warsztat w mojej sprawie. Bez niego cała umowa byłaby nieważna. Nigdy nie pomijaj tego zapisu.

– PRZEDMIOT
Wymieniamy wszystko: naprawa, najem, holowanie, parking, badanie. Ubezpieczyciel nie będzie mógł argumentować, że „cesja nie obejmowała najmu”.

FAQ

Czy ubezpieczyciel musi wyrazić zgodę na cesję?
Nie. Cesja wierzytelności (art. 509 k.c.) nie wymaga zgody dłużnika (ubezpieczyciela). Wystarczy go poinformować. Ubezpieczyciel może nie lubić cesji, ale nie może jej zablokować.

Co zrobić, gdy ubezpieczyciel odmawia kontaktu z warsztatem po cesji?
To naruszenie prawa. Po cesji Ty jesteś wierzycielem, więc ubezpieczyciel musi z Tobą rozmawiać. Jeśli odmawia – wyślij pismo z kopią umowy cesji i zagroź skargą do Rzecznika Finansowego.

Czy można dokonać cesji po zakończeniu naprawy?
Można, ale to ryzykowne. Jeśli klient zdąży odebrać odszkodowanie od ubezpieczyciela przed cesją,

Czy cesja musi być w formie pisemnej?
Teoretycznie nie (cesja jest umową niezależną), ale w praktyce – tak. Bez pisemnej umowy nie udowodnisz w sądzie, że cesja była ważna. Ubezpieczyciel zawsze będzie kwestionował cesję ustną.

Czy można dokonać cesji w szkodzie AC (autocasco)?
Tak, ale sprawdź OWU ubezpieczyciela. Przed przyjęciem zlecenia – zapytaj klienta o warunki polisy.

---

Źródła

• Kodeks cywilny, art. 509
• Wyrok Sądu Rejonowego Poznań-Grunwald i Jeżyce, sygn. IX C 1316/17

---

Rozbudowany disclaimer: Niniejszy artykuł stanowi ogólną informację prawną i nie zastępuje indywidualnej porady prawnej w konkretnej sprawie. Każda umowa cesji powinna być dostosowana do specyfiki warsztatu i rodzaju świadczonych usług. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za działania podjęte na podstawie informacji zawartych w artykule. W celu uzyskania porady prawnej dostosowanej do Państwa sytuacji, zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią.

Podsumowanie kancelarii: Niniejszy artykuł powstał w oparciu o doświadczenie zespołu Kancelarii Prawnik od Odszkodowań. Od lat wspieramy warsztaty samochodowe w sporach z ubezpieczycielami, pomagając w prawidłowym zabezpieczeniu należności i dochodzeniu roszczeń w sądzie.

Zapraszam do Kancelarii Prawnik od Odszkodowań:
Radca prawny Bartosz Paweł Kowalak, adwokat Michalina Koligot
ul. Mickiewicza 18a/3, 60-834 Poznań
tel. +48 61 2224963

www: https://prawnikododszkodowan.pl/