Szkoda całkowita – co to znaczy i dlaczego ubezpieczyciel nie chce naprawiać auta?

Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady prawnej.

Dzwoni do Ciebie warsztat: „Naprawa kosztuje 40 000 zł.” Myślisz: okej, ubezpieczyciel zapłaci. Za kilka dni dostajes telefon z towarzystwa ubezpieczeniowego: „To szkoda całkowita. Wypłacimy 25 000 zł.” Co do…?!

Ta sytuacja powtarza się w mojej praktyce co tydzień. Klient jest przekonany, że dostanie pieniądze na naprawę, a ubezpieczyciel mówi: „Sorry, total loss.” I nagle zamiast kosztów naprawy, dostaje wartość auta minus wrak. A różnica? Często 15-20 tysięcy złotych.

W tym artykule wyjaśnię, czym właściwie jest szkoda całkowita, kiedy ubezpieczyciel może ją stwierdzić (i kiedy nie ma do tego prawa) oraz jak się bronić przed nieuczciwymi praktykami.

Czym właściwie jest „szkoda całkowita”?

Szkoda całkowita (po angielsku total loss) to sytuacja, w której ekonomicznie nie ma sensu naprawiać pojazdu. Brzmi prosto, ale diabeł tkwi w szczegółach.

W teorii szkoda całkowita występuje, gdy:

  • Koszty naprawy przekraczają wartość pojazdu przed kolizją (np. naprawa kosztuje 50 000 zł, a auto było warte 40 000 zł)
  • Lub: koszty naprawy przekraczają określony próg ekonomiczny (o tym za chwilę)

Przykład 1: Oczywista szkoda całkowita

Wartość auta przed kolizją: 20 000 zł
Koszty naprawy: 35 000 zł
Wniosek: Szkoda całkowita (naprawa kosztuje więcej niż było warte całe auto)

Tu nie ma dyskusji – naprawianie nie ma sensu.

Przykład 2: Nieoczywista szkoda całkowita (tutaj zaczynają się problemy)

Wartość auta przed kolizją: 50 000 zł
Koszty naprawy: 38 000 zł (76% wartości)
Pytanie: Czy to szkoda całkowita?

Ubezpieczyciel mówi: TAK (próg 70%, więc wypłacimy wartość auta minus wrak)
Sąd mówi: Zależy – jeśli w OC, to raczej NIE (próg to 100%)

Próg ekonomiczny – czyli kiedy ubezpieczyciel mówi „nie opłaca się naprawiać”

Ubezpieczyciele lubią mówić o „progu ekonomicznym 70%” czy „80%”. Co to znaczy?

To konwencja ubezpieczeniowa, która mówi: jeśli koszty naprawy przekraczają X% wartości auta, to uznajemy szkodę za całkowitą. Dlaczego?

  • Auto po poważnej naprawie traci na wartości – historia kolizji obniża cenę o 10-20%
  • Naprawione elementy mogą sprawiać problemy – tzw. „naprawa maskująca”
  • Czas naprawy generuje koszty – auto zastępcze przez 2 miesiące to dodatkowe 8-10 tys. zł

Ale uwaga: próg ekonomiczny to nie przepis prawa, tylko zwyczaj ubezpieczeniowy. I tutaj zaczyna się klucz do zrozumienia tematu.

OC a AC – dlaczego próg ekonomiczny jest inny?

To najważniejsza rzecz, którą musisz wiedzieć:

🚨 Kluczowa różnica między OC a AC

Szkoda z OC sprawcy (odpowiedzialność cywilna):

  • Podstawa prawna: art. 363 § 1 KC – naprawienie szkody polega na przywróceniu stanu poprzedniego
  • Próg ekonomiczny wg sądów: 100%
  • Co to znaczy? Jeśli koszty naprawy nie przekraczają wartości auta, to ubezpieczyciel MUSI zapłacić za naprawę
  • Ubezpieczyciele próbują stosować próg 70-80%, ale sądy konsekwentnie odrzucają te argumenty

Szkoda z AC (autocasco – własne ubezpieczenie):

  • Podstawa prawna: umowa AC + OWU (Ogólne Warunki Ubezpieczenia)
  • Próg ekonomiczny: najczęściej 70-80% (zapisane w OWU)
  • Co to znaczy? Jeśli koszty naprawy przekraczają 70% wartości, ubezpieczyciel może uznać szkodę za całkowitą
  • To jest legalne – bo zgodziłeś się na to, podpisując umowę AC

💡 Praktyczna rada

Jeśli masz szkodę z OC sprawcy (nie Ty spowodowałeś kolizję), a ubezpieczyciel mówi „szkoda całkowita, bo próg 70%”, odpowiedz:

„Nie zgadzam się. Art. 363 KC mówi, że mam prawo do przywrócenia stanu poprzedniego. Koszty naprawy nie przekraczają wartości auta, więc żądam odszkodowania na naprawę. Jeśli Pan odmawia, złożę pozew do sądu.”

W 80% przypadków ubezpieczyciel się cofnie. Oni wiedzą, że w sądzie przegrają.

Formuła szkody całkowitej – ile dostanę pieniędzy?

Jeśli ubezpieczyciel stwierdzi szkodę całkowitą (legalnie lub nie), wypłaci Ci nie koszty naprawy, tylko:

Odszkodowanie = Wartość pojazdu przed kolizją – Wartość wraku

Przykład liczbowy (Volvo V60, 2016 rok)

Wartość auta przed kolizją: 80 000 zł (wycena rzeczoznawcy ubezpieczyciela)
Koszty naprawy: 58 000 zł (72,5% wartości)
Wartość wraku: 18 000 zł (silnik, skrzynia, części sprawne)

Ubezpieczyciel twierdzi: „Szkoda całkowita (próg 70%), wypłacimy 62 000 zł (80 000 – 18 000)”

Ty chcesz: Odszkodowanie na naprawę = 58 000 zł

Różnica: 62 000 (szkoda całkowita) vs 58 000 (naprawa)

Wniosek: W tym przypadku szkoda całkowita jest dla Ciebie lepsza (+4 000 zł), ALE tylko jeśli wartość auta i wraku są uczciwie wycenione. A z tym jest problem…

Co się dzieje z wrakiem?

Jeśli ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie za szkodę całkowitą, masz dwie opcje:

Opcja 1: Przekazujesz wrak ubezpieczycielowi- o ile ubezpieczyciel się zgodzi

  • Dostajesz pełne odszkodowanie (wartość auta – wartość wraku)
  • Ubezpieczyciel zabiera wrak (sprzedaje na złomowisku lub w demontażu)
  • Nie musisz się martwić o wrak

Opcja 2: Zatrzymujesz wrak – cześciej

  • Dostajesz obniżone odszkodowanie (musisz „wykupić” wrak od ubezpieczyciela)
  • Możesz naprawić auto we własnym zakresie, sprzedać wrak lub zezłomować
  • Ryzyko: wrak może być trudny do sprzedania za cenę wycenioną przez ubezpieczyciela

⚠️ Uwaga na pułapkę!

Ubezpieczyciele często zaniżają wartość auta (o 20-30%) i zawyżają wartość wraku (o 30-50%), żeby wypłacić jak najmniej. To temat na osobny artykuł, ale zapamiętaj:

  • Wartość auta: sprawdź oferty z OtoMoto (5-10 identycznych aut)
  • Wartość wraku: zadzwoń do 3-4 demontaży i zapytaj „Ile dacie za wrak [marka, model]?”

Kiedy ubezpieczyciel MUSI zapłacić za naprawę (a mówi „szkoda całkowita”)?

Z mojego doświadczenia, 60-70% spraw to próby wykorzystania nieświadomości klienta. Ubezpieczyciel mówi „szkoda całkowita”, mimo że ma obowiązek zapłacić za naprawę.

Ubezpieczyciel MUSI zapłacić za naprawę, jeśli:

  1. Szkoda z OC sprawcy + koszty naprawy nie przekraczają wartości auta
    • Przykład: wartość 80 000 zł, naprawa 72 000 zł (90% wartości)
    • Ubezpieczyciel może mówić „próg 70%”, ale sąd da Ci rację
    • Podstawa prawna: art. 363 KC
  2. Szkoda z AC + OWU nie przewiduje progu ekonomicznego
    • Sprawdź swoje OWU – jeśli nie ma zapisu o progu, ubezpieczyciel musi zapłacić za naprawę
  3. Auto ma wartość sentymentalną lub unikalne wyposażenie
    • Przykład: wersja limitowana, custom tuning za 30 000 zł
    • Argumentuj: „Przywrócenie stanu poprzedniego wymaga naprawy tego konkretnego auta, nie zakupu innego”

Jak wygląda procedura ustalania szkody całkowitej?

Ubezpieczyciel nie może po prostu powiedzieć „szkoda całkowita” i wypłacić ułamek kosztów naprawy. Musi to udowodnić. Procedura wygląda tak:

  1. Rzeczoznawca wycenia koszty naprawy – sporządza kosztorys (części, robocizna, materiały)
  2. Rzeczoznawca wycenia wartość pojazdu przed kolizją – na podstawie ofert rynkowych, katalogów (Eurotax, DAT)
  3. Porównanie: koszty naprawy vs wartość auta
  4. Jeśli próg ekonomiczny przekroczony → rzeczoznawca wycenia wartość wraku
  5. Decyzja: wypłata odszkodowania = wartość auta – wartość wraku

Konkretny przykład z praktyki

Klient po kolizji (nie jego wina, szkoda z OC sprawcy). Ubezpieczyciel wypłacił 42 000 zł za szkodę całkowitą.

Decyzja ubezpieczyciela:

  • Wartość auta: 60 000 zł
  • Koszty naprawy: 50 000 zł (83% wartości)
  • Wartość wraku: 18 000 zł
  • Odszkodowanie: 60 000 – 18 000 = 42 000 zł

Co zrobiliśmy:

  1. Zebraliśmy oferty z OtoMoto – identyczne auta kosztowały 75-85 tys. zł (średnia: 80 000 zł)
  2. Zleciliśmy niezależną wycenę rzeczoznawcy (koszt: 500 zł) → wartość 80 000 zł
  3. Argumentowaliśmy: koszty naprawy 50 000 zł < wartość 80 000 zł → nie ma podstaw do szkody całkowitej (próg 100% w OC)
  4. Reklamacja → odmowa → pozew

Wynik: Sąd przyznał 50 000 zł (koszty naprawy) + 8 000 zł odsetek za opóźnienie. Razem: 58 000 zł zamiast 42 000 zł (różnica 16 000 zł, 38%).

Czy mogę naprawić auto mimo „szkody całkowitej”?

Tak! Ubezpieczyciel nie może Cię zmusić do oddania wraku. Możesz:

  1. Wziąć odszkodowanie za szkodę całkowitą (niższe) – np. 44 000 zł (wartość auta minus wrak minus „wykup” wraku)
  2. Zatrzymać wrak
  3. Naprawić auto we własnym zakresie – np. u znajomego mechanika za 35 000 zł
  4. Po naprawie przejść badanie techniczne – sprawdzenie stanu technicznego w SKP

Czy to się opłaca? Czasem tak – zwłaszcza gdy:

  • Auto ma wartość sentymentalną
  • Ma unikalne wyposażenie (custom tuning, wersja limitowana)
  • Znajomy mechanik naprawi taniej niż warsztat (bez marży ubezpieczyciela)

📌 MIEJSCE NA LINK WEWNĘTRZNY DO OFERTY KANCELARII

Zachęcamy do zapoznania się z ofertą Kancelarii – pomożemy Ci walczyć o sprawiedliwe odszkodowanie po kolizji.

Najważniejsze wnioski

  • Szkoda całkowita = koszty naprawy > wartość auta (lub >określony próg ekonomiczny)
  • W OC próg to 100% (sądy), nie 70-80% (ubezpieczyciele)
  • W AC próg to 70-80% (zapisane w OWU)
  • Odszkodowanie za szkodę całkowitą = wartość auta – wartość wraku
  • Ubezpieczyciele zaniżają wartość auta i zawyżają wartość wraku – sprawdzaj oferty z OtoMoto i dzwoń do demontaży
  • Możesz naprawić auto mimo szkody całkowitej – zatrzymujesz wrak i bierzesz niższe odszkodowanie
  • Jeśli szkoda z OC + koszty naprawy < wartość auta → żądaj odszkodowania na naprawę, nie szkody całkowitej

Co dalej?

W kolejnych artykułach rozwinę dwa najczęstsze problemy, które napotykam w praktyce:

  1. Zaniżona wycena auta – jak podważyć opinię rzeczoznawcy ubezpieczyciela (różnica: często 20-30 tys. zł)
  2. Zawyżona wartość wraku – jak sprawdzić prawdziwą wartość wraku i wywalczyć dopłatę

Te dwa triki pozwalają ubezpieczycielom „ukraść” Ci 10-20 tysięcy złotych w biały dzień. I często się to udaje, bo klient nie wie, jak się bronić.

Bartosz Kowalak – radca prawny, wspólnik w KOWALAK JĘDRZEJEWSKA KONRADY I PARTNERZY ADWOKACI I RADCOWIE PRAWNI. Od lat zajmuję się prawem odszkodowawczym z pasją. Więcej o mojej praktyce znajdziecie na www.prawnikpoznanski.pl oraz www.prawospadkowepoznan.pl.

Masz pytanie lub chcesz podzielić się swoją historią? Zostaw komentarz lub napisz: kancelaria@prawnikpoznanski.pl

Rozbudowany disclaimer: Niniejszy artykuł stanowi ogólną informację prawną i nie zastępuje indywidualnej porady prawnej w konkretnej sprawie. Każda szkoda całkowita jest inna i wymaga analizy konkretnych okoliczności. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za działania podjęte na podstawie informacji zawartych w artykule. W celu uzyskania porady prawnej dostosowanej do Państwa sytuacji, zapraszamy do kontaktu.
Nieznane's awatar

Autor: bartoszkowalak

Nazywam się Bartosz Kowalak i jestem prawnikiem, radcą prawnym, do tego jeszcze wspólnikiem w Kowalak Jędrzejewska i Partnerzy Kancelaria Prawna w Poznaniu. Kilka informacji więcej można znaleźć na naszej stronie http://www.prawnikpoznanski.pl. W zasadzie od początku kariery zawodowej miałem i nadal mam do czynienia z sprawami związanymi z dochodzeniem odszkodowań, czy to za wypadki drogowe, czy inne zdarzenia powodujące, iż u jednej osoby z winy drugiej dochodzi do powstania szkody na osobie lub w majątku. W skrócie można by więc napisać, iż obracam się w dziedzinie, która można by dla potrzeb niniejszego bloga nazwać prawem odszkodowań. Prawem odszkodowań- a więc odpowiedzią na pytanie, kto, za co, komu i ile ma zapłacić, gdy zawinił. Temat ten w zasadzie sprawia mi satysfakcję zawodową, tak więc jest to dziedzina prawa,z która lubię się mierzyć. Dlatego też postanowiłem także poza polem działania jakim jest sądowa wokanda spróbować moich sił także poprzez to medium jakim jest niniejszy blog. Chciałbym tutaj pisać o ciekawych rzeczach, często ciekawostkach, związanych z odszkodowaniami. Podzielić się moimi przemyśleniami czy też może udzielić jakieś rady. Drugą gałęzią, której poswięcam sporo uwagi sa sprawy spadkowe: Tak poza tematem bloga zapraszam do zapoznania się z oferta prowadzenia spraw spadkowych. Tak się złożyło, iż poza odszkodowaniami jest to druga gałąź prawa, którą się zajmuję: https://prawospadkowepoznan.pl/

Dodaj komentarz