Wprowadzenie

Gdy ludzie pytają mnie, dlaczego akurat uraz biczowy stał się jedną z moich specjalizacji, odpowiadam zwykle: „Bo to było nieuniknione”. Od kilkunastu lat – a niedługo, niestety, będzie to już kilkadziesiąt – pracuję z osobami poszkodowanymi w wypadkach komunikacyjnych. I choć widziałem już setki przypadków – od złamań nóg, przez urazy wewnętrzne, po poważne obrażenia wielonarządowe – to właśnie sprawy urazu biczowego zawsze przykuwały moją szczególną uwagę. Dlaczego? Bo są nie tylko prawnie fascynujące, ale też… osobiście bliskie.

Disclaimer: Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady prawnej.

Spis treści

1. Początki – praca w kancelarii adwokackiej w Poznaniu
2. Jak ubezpieczyciele zmienili podejście do urazu biczowego
3. Gdy uraz biczowy dotyka Twojej rodziny
4. Dlaczego te sprawy są wyjątkowe?
5. Co zmieniło się przez lata?
6. Moja misja – dlaczego o tym piszę
7. Najczęstsze pytania o uraz biczowy

Początki – praca w kancelarii adwokackiej w Poznaniu

Moja przygoda z prawem odszkodowawczym zaczęła się jeszcze przed uzyskaniem tytułu radcy prawnego, gdy pracowałem w kancelarii adwokackiej w Poznaniu. Już wtedy zajmowałem się wypadkami komunikacyjnymi, a spektrum obrażeń było bardzo szerokie.

Spotykałem osoby z:

• Złamaniami kończyn dolnych (nogi, kostki)
• Złamaniami rąk (nadgarstki, przedramiona)
• Urazami wewnętrznymi organów (wątroba, śledziona)
• Obrażeniami wielonarządowymi po poważnych wypadkach

Ale była też inna grupa poszkodowanych – ci, którzy na pierwszy rzut oka wyglądali na „tylko lekko poturbowanych”. Żadnych widocznych obrażeń, żadnych gipsów, żadnych szwów. A jednak skarżyli się na przewlekłe bóle karku, głowy, zawroty, problemy z koncentracją. To byli poszkodowani z urazem biczowym.

Jak ubezpieczyciele zmienili podejście do urazu biczowego

I tu zaczyna się ciekawa – i niestety smutna – historia.

Kilkanaście lat temu: normalne traktowanie urazu biczowego

Gdy zaczynałem pracę, uraz biczowy był traktowany jak każdy inny uraz. Zakłady ubezpieczeń, często jeszcze bez potrzeby angażowania sądu, wypłacały zadośćuczynienia w rozsądnych kwotach. Z tego, co pamiętam, typowe wypłaty to:

• 2000-5000 zł w zależności od nasilenia objawów
• Wypłaty następowały stosunkowo szybko
• Nie było atmosfery „polowania na czarownice”

Dziś: histeria i odmowy

Przeskoczmy do współczesności. Dzisiaj sytuacja wygląda diametralnie inaczej:

• Ubezpieczyciele masowo odmawiają wypłat za skutki smagnięcia biczem
• Jeśli już coś płacą, to symboliczne kwoty – 500 zł stało się swoistym „standardem”
• Każda sprawa jest kwestionowana, każdy poszkodowany traktowany z podejrzliwością
• Argumentacja ubezpieczycieli: „to symulacja”, „zmiany zwyrodnieniowe”, „brak obiektywnych dowodów”

Co się stało? Z mojej perspektywy to prosta matematyka – ubezpieczyciele zauważyli, że uraz biczowy to najczęstsza konsekwencja kolizji drogowych (szczególnie stłuczek miejskich), i postanowili „zacisnąć pasa”. Efekt? Tysiące osób realnie cierpiących z powodu urazu zostały pozostawione same sobie.

Gdy uraz biczowy dotyka Twojej rodziny

Prawdę mówiąc, mógłbym się zajmować tymi sprawami wyłącznie zawodowo – jako ciekawym zagadnieniem prawnym. Ale życie postanowiło, że uraz biczowy stanie się dla mnie także sprawą osobistą.

Niedawno, siedząc na niedzielnej kawie u rodziców, doszedłem do smutnego wniosku: spośród pięciu osób obecnych w pokoju, aż dwie były ofiarami urazu biczowego. Moja mama i mój brat.

Przypadek mojej mamy

Klasyczna sytuacja – najechanie na tył jej samochodu. Stała spokojnie na czerwonym świetle, gdy raptem uderzył w nią inny pojazd. Efekt: nagły ruch głowy do przodu, potem gwałtowny powrót do tyłu (mechanizm „smagnięcia biczem”). Początkowo bagatelizowała objawy – „zaraz mi przejdzie”, „to tylko lekki ból karku”. Dopiero po kilku dniach, gdy ból się nasilił i pojawiły się zawroty głowy, zgłosiła się do lekarza.

Leczenie trwało miesiącami:

• Kołnierz ortopedyczny
• Leki przeciwbólowe
• Rehabilitacja (kilkadziesiąt wizyt)
• Fizykoterapia

I co najgorsze – do dziś, po latach, czasem wraca ból karku, szczególnie przy zmianach pogody czy długiej pracy przy komputerze.

Przypadek mojego brata

Podobna historia. Najechanie na tył, uraz biczowy, długie leczenie. Jako młody człowiek liczył, że szybko dojdzie do siebie. Niestety, dolegliwości okazały się uporczywe. Bóle głowy, problemy z koncentracją, dyskomfort przy jeździe samochodem (lęk przed kolejnym uderzeniem).

Dlaczego te sprawy są wyjątkowe?

Obsługa prawna członków własnej rodziny dała mi zupełnie inną perspektywę niż tylko prowadzenie spraw „zwykłych klientów”. Mogłem z bliska obserwować:

Proces leczenia i rehabilitacji

• Widziałem, jak wygląda rehabilitacja na co dzień – nie tylko w dokumentacji medycznej
• Słuchałem o codziennych trudnościach – bólu podczas spania, problemach z prowadzeniem samochodu, ograniczeniach w aktywności fizycznej
• Rozumiałem, jak frustrujące jest leczenie, które trwa miesiącami bez wyraźnej poprawy

Przeżywanie bólu

• Obserwowałem, jak przewlekły ból wpływa na nastrój i jakość życia
• Widziałem, jak trudno jest „udowodnić” ból – to subiektywne odczucie, które nie zawsze widać na badaniach obrazowych
• Rozumiałem, dlaczego poszkodowani czują się bezradni, gdy ubezpieczyciel twierdzi „nic panu/pani nie jest”

Problemy wywołane urazem biczowym

• Ograniczenia w życiu codziennym (niemożność noszenia ciężkich toreb, problemy z pracą przy komputerze)
• Lęk przed kolejnymi wypadkami
• Problemy z koncentracją i pamięcią (częsty, ale mało znany objaw urazu biczowego)
• Konieczność zmiany stylu życia (np. rezygnacja z niektórych sportów)

To doświadczenie uświadomiło mi, że uraz biczowy to nie tylko sprawa medyczna czy prawna – to sprawa ludzkiej krzywdy, która wymaga empatii, cierpliwości i determinacji w walce o sprawiedliwość.

Co zmieniło się przez lata?

Z perspektywy kilkunastu lat pracy widzę ogromne zmiany – niestety, w dużej mierze na gorsze:

Po stronie ubezpieczycieli:

• Agresywna polityka odmawiania wypłat – każda sprawa jest kwestionowana
• Zaniżanie kwot – 500 zł za wielomiesięczne cierpienie to obraza
• Atmosfera podejrzliwości – poszkodowani traktowani jak oszuści
• Przedłużanie postępowań – w nadziei, że poszkodowany się zniechęci

Po stronie medycyny:

• Większa świadomość lekarzy o urazie biczowym (więcej badań, lepsze protokoły leczenia)
• Lepsze metody diagnostyczne (MRI, EMG pozwalają lepiej zobrazować skutki urazu)
• Specjalistyczne ośrodki zajmujące się leczeniem urazu biczowego

Po stronie poszkodowanych:

• Większa świadomość praw (internet, fora dyskusyjne, blogi prawnicze)
• Większa determinacja w dochodzeniu swoich roszczeń
• Lepsza dokumentacja (zdjęcia z miejsca wypadku, szczegółowe notatki o dolegliwościach)

Moja misja – dlaczego o tym piszę

Prowadzę tego bloga nie bez powodu. Moim celem jest:

Edukacja poszkodowanych

Chcę, żeby osoby po urazach biczowych wiedziały:

• Że ich ból jest realny, nawet jeśli ubezpieczyciel twierdzi inaczej
• Jak dokumentować dolegliwości i leczenie
• Jakie prawa im przysługują
• Że nie są sami w tej walce

Przełamywanie stereotypów

Chcę walczyć ze szkodliwym mitem, że „uraz biczowy to symulacja”. To realne cierpienie, które może trwać latami i znacząco pogorszyć jakość życia.

Pomoc w dochodzeniu roszczeń

Dzielę się praktyką, orzecznictwem, strategiami, które sprawdzają się w sądach. Chcę, żeby każdy poszkodowany miał narzędzia do skutecznej walki z ubezpieczycielem.

Dawanie nadziei

Pokazuję, że warto walczyć. Pokazuję wyroki, w których sądy przyznawały 30 000, 50 000, a nawet 80 000 zł zadośćuczynienia za uraz biczowy. To nie są abstrakcyjne kwoty – to realne orzeczenia, które znam z praktyki.

Podsumowanie z refleksją

Dlaczego zainteresowałem się tematem urazu biczowego? Bo to zbieg zawodowej pasji i osobistego doświadczenia. Bo widziałem, jak ta krzywda dotyka zwykłych ludzi – moich klientów, moją rodzinę. Bo wiem, że system często zawodzi poszkodowanych, a ubezpieczyciele liczą na to, że się poddadzą.

Ale ja się nie poddaję. I mam nadzieję, że po przeczytaniu tego bloga – Wy też się nie poddacie.

A Wy? Czy ktoś z Waszych bliskich doznał urazu biczowego? Jak układała się Wasza sprawa z ubezpieczycielem? Podzielcie się w komentarzach – Wasze historie są ważne.

---

FAQ – Najczęstsze pytania o uraz biczowy

1. Czy uraz biczowy to prawdziwy uraz, czy tylko wymówka?

To prawdziwy, medycznie udokumentowany uraz. Międzynarodowa klasyfikacja chorób (ICD-10) zawiera kod S13.4 dla urazu typu „whiplash” (dystorsja kręgosłupa szyjnego). Mechanizm urazu jest dobrze zbadany: nagły ruch głowy do przodu i do tyłu powoduje naciągnięcie więzadeł, uszkodzenie dysków międzykręgowych, mikrourazy mięśni i możliwy ucisk na korzenie nerwowe. To nie jest „w głowie” – to fizyczne uszkodzenie struktur kręgosłupa.

2. Dlaczego ubezpieczyciele odmawiają wypłat za uraz biczowy?

Z kilku powodów:

• Częstotliwość – to najczęstszy uraz w kolizjach miejskich, więc ubezpieczyciele chcą „zaoszczędzić”
• Trudność diagnostyczna – objawy są często subiektywne (ból), a badania obrazowe nie zawsze pokazują uszkodzenia
• Stereotyp symulacji – media nagłośniły kilka przypadków oszustw, co stworzyło atmosferę podejrzliwości
• Presja finansowa – ubezpieczyciele dążą do maksymalizacji zysku

3. Jak długo trwa leczenie urazu biczowego?

To bardzo indywidualne. Z praktyki kancelarii wiem, że:

• Łagodne przypadki: 2-3 miesiące rehabilitacji, pełne wyleczenie
• Umiarkowane: 6-12 miesięcy leczenia, możliwe okresowe nawroty bólu
• Ciężkie: powyżej roku, czasem skutki trwałe (przewlekły ból, ograniczenie ruchomości)

Według badań medycznych, około 50% osób z urazem biczowym ma dolegliwości przez ponad rok, a 15-20% cierpi na przewlekły ból.

4. Ile wynosi zadośćuczynienie za uraz biczowy?

Bardzo zależy od indywidualnej sprawy. Z mojej praktyki:

• Łagodne przypadki (krótkie leczenie, brak trwałych skutków): 5 000 – 15 000 zł
• Umiarkowane (długotrwałe leczenie, okresowe dolegliwości): 20 000 – 40 000 zł
• Ciężkie (trwałe skutki, znaczące ograniczenie funkcji): 50 000 – 100 000 zł

Niestety, ubezpieczyciele z góry proponują symboliczne kwoty (500-2000 zł), więc często trzeba iść do sądu.

5. Czy warto iść do sądu, jeśli ubezpieczyciel odmawia lub proponuje niską kwotę?

Zdecydowanie tak, jeśli:

• Masz dobrą dokumentację medyczną (karty leczenia, skierowania na rehabilitację, RTG/MRI)
• Dolegliwości były/są rzeczywiste i długotrwałe
• Ubezpieczyciel proponuje kwotę niewspółmierną do krzywdy

Z praktyki kancelarii: większość spraw o uraz biczowy, które trafiają do sądu, kończy się wyrokiem korzystnym dla poszkodowanego. Sądy przyznają kwoty wielokrotnie wyższe niż pierwotne propozycje ubezpieczycieli.

6. Co zrobić zaraz po wypadku, żeby zabezpieczyć swoje roszczenia?

Najważniejsze kroki:

1. Zgłoś się do lekarza tego samego dnia lub następnego (nawet jeśli początkowo nie czujesz bólu – objawy mogą pojawić się po kilku godzinach)
2. Zrób dokumentację fotograficzną miejsca wypadku i pojazdów
3. Zbieraj wszystkie dowody leczenia (karty, faktury, paragony za leki)
4. Prowadź dziennik dolegliwości (co, kiedy, jak bardzo boli)
5. Nie akceptuj pierwszej propozycji ubezpieczyciela bez konsultacji z prawnikiem
6. Skontaktuj się z prawnikiem specjalizującym się w odszkodowaniach

---

Bartosz Kowalak – radca prawny, wspólnik w KOWALAK JĘDRZEJEWSKA KONRADY I PARTNERZY ADWOKACI I RADCOWIE PRAWNI. Od lat zajmuję się prawem odszkodowawczym z pasją, szczególnie sprawami urazu biczowego. Więcej o mojej praktyce znajdziecie na www.prawnikpoznanski.pl oraz www.prawospadkowepoznan.pl.

Masz pytanie lub chcesz podzielić się swoją historią? Zostaw komentarz lub napisz: kancelaria@prawnikpoznanski.pl

---

Źródła:

• Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób ICD-10, kod S13.4 (dystorsja kręgosłupa szyjnego)
• Art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego (zadośćuczynienie za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia)
• Quinlan KP, Annest JL, Myers B, Ryan G, Hill H. „Neck strains and sprains among motor vehicle occupants-United States, 2000”. Accident Analysis & Prevention, 2004