Faktury źródłowe w szkodzie likwidowanej z polisy OC – czy ubezpieczyciel ma prawo ich żądać?

W sytuacji likwidacji szkody poprzez zwrot kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu często, lub nawet prawie zawsze ubezpieczyciel żąda od poszkodowanego przedstawienia tzw. faktur źródłowych. Faktur dokumentujących fakt nabycia części użytych do naprawy auta przez warsztat samochodowy, w którym naprawa została przeprowadzona.

Gdy poszkodowany, czy warsztat takich faktur nie dostarcza, ubezpieczyciel po otrzymaniu rachunku za naprawę, wystawionego przez warsztat, wydaje decyzję, w której  odmawia dokonania zwrotu odszkodowania w pełnej wysokości – wskazanej w fakturze wystawionej przez podmiot naprawiający auto.

Warsztaty nie są chętne aby te faktury przedkładać poszkodowanym. Po pierwsze źródło dostawy części, ich cena stanowi niejako tajemnice przedsiębiorstwa, której ujawnienie może, w niektórych okolicznościach być powodem utraty przewagi konkurencyjnej.

Po drugie warsztat nabywa części po cenach hurtowych, uzyskując rabaty kilkunasto, czy nawet 20-30%. Rabat ten stanowi potem marże warsztatu. Warsztaty obawiają się więc, iż ujawniając źródłówki (faktury źródłowe) ubezpieczyciel będzie chciał obniżyć ceny części do wartości ceny zakupu w hurtowni ignorując tym samym marże warsztatu.

Po trzecie żaden zapis umowy pomiędzy warsztatem samochodowym a poszkodowanym klientem nie obliguje warsztatu do przekazywania tychże faktur swojemu klientowi.

Czy więc ubezpieczyciele mogą żądać przedstawienia tej dokumentacji, a w braku jej przedstawienia odmawiać częściowej wypłaty odszkodowania?

Moim zdaniem nie ulega wątpliwości, iż ubezpieczyciel nie ma takiej kompetencji, a brak dostarczenia tychże faktu nie może mieć wpływu na wysokość należnego odszkodowania.

Przede wszystkim uprawnienie zakładu ubezpieczeń do żądania dostarczenia określonej przez siebie dokumentacji nie jest nieograniczone. Dany dokument, którego okazania żąda ubezpieczyciel musi mieć swoje uzasadnienie, a jednocześnie być możliwym do uzyskania przez poszkodowanego.

Faktury źródłowe nie stanowią dokumentu potwierdzającego wykonanie naprawy- tym dokumentem jest w tym wypadku po prostu faktura wystawiona przez warsztat za naprawę. Faktura źródłowa potwierdza jedynie fakt, iż warsztat nabył części potrzebne do przeprowadzenia naprawy.

Ich niedostarczenie nie ma wpływu na ustalenie istnienia lub zakresu odpowiedzialności cywilnej, ani też na zwiększenie rozmiarów szkody. Poza tym tak jak pisałem wcześniej warsztat – serwis naprawczy nie ma obowiązku okazywania faktur źródłowych właścicielowi pojazdu, który zlecił dokonanie naprawy. Co za tym idzie może ich po prostu swojemu klientowi nie dać.

W takiej sytuacji nie sposób uznać, aby z tego tytułu poszkodowany miałby ponosić negatywne konsekwencje.