Prowadzę właśnie sprawę, która jest dla mnie niezwykle ciekawa – i jednocześnie trochę niewygodna. Pozywam ubezpieczyciela OC… innego adwokata. Tak, dobrze czytacie. Mój klient stracił kilka tysięcy złotych, bo jego poprzedni prawnik popełnił szereg błędów. I teraz dochodzimy odszkodowania nie od prawnika, ale od jego ubezpieczyciela.

Prowadząc tę sprawę, zdałem sobie sprawę, jak mało osób wie o tym, że można dochodzić odszkodowania od ubezpieczyciela prawnika, który ich zawiódł. To temat tabu – nikt nie lubi przyznawać się do błędów, zwłaszcza w zawodach zaufania publicznego. Ale skoro już o tym mówię, opowiem Wam, jak to działa i czego możecie się spodziewać.

Każdy prawnik ma ubezpieczenie – ale nie każdy błąd jest objęty

Zacznijmy od podstaw. Każdy adwokat i radca prawny ma obowiązkowe ubezpieczenie OC za szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności zawodowych. To nie jest kwestia wyboru – to wymóg ustawowy. Ubezpieczenie to obejmuje takie czynności jak:

• Udzielanie porad prawnych
• Sporządzanie opinii prawnych
• Opracowywanie projektów aktów prawnych
• Występowanie przed sądami i urzędami
• Prowadzenie spraw klientów

Brzmi prosto? W teorii tak. W praktyce – zaczyna się komplikować.

Nie wystarczy przegrać sprawę

Najczęstsza pomyłka, z jaką się spotykam: ludzie myślą, że jeśli prawnik przegrał ich sprawę, automatycznie mogą domagać się odszkodowania. Niestety, nie działa to w ten sposób.

Żeby pozwać ubezpieczyciela prawnika, musicie wykazać kilka rzeczy jednocześnie:

Po pierwsze – konkretny błąd w sztuce prawniczej. Nie może to być subiektywna ocena w stylu „nie podobała mi się strategia obrony”. Musi to być obiektywny, wykazalny błąd – na przykład:

• Skierowanie pozwu do niewłaściwego sądu (jak w sprawie, którą prowadzę)
• Pominięcie ważnego dowodu
• Uchybienie terminu procesowego
• Nieznajomość kluczowego orzecznictwa
• Niezłożenie apelacji

Po drugie – musi powstać szkoda. To oczywiste – bez szkody nie ma czego naprawiać. Ale uwaga: szkoda nie polega tylko na tym, że przegraliście sprawę. Szkoda to konkretna, wymierna strata – na przykład koszty procesu, które musieliście ponieść, lub utrata możliwości uzyskania korzystnego wyroku.

Po trzecie – i to najtrudniejsze – musicie udowodnić związek przyczynowy. To znaczy wykazać, że gdyby prawnik nie popełnił błędu, wygralibyście sprawę lub uzyskali korzystniejsze rozstrzygnięcie. I tu robi się naprawdę trudno.

Najtrudniejsza część: udowodnić, że wygralibyście

To jest sedno sprawy i największa przeszkoda. Nie wystarczy powiedzieć „prawnik źle prowadził sprawę”. Musicie przekonać sąd, że przy prawidłowym działaniu prawnika NIEWĄTPLIWIE uzyskalibyście korzystne rozstrzygnięcie.

W sprawie, którą prowadzę, mój klient miał roszczenie odszkodowawcze od zagranicznego ubezpieczyciela. Jego prawnik złożył pozew do polskiego sądu – ale problem w tym, że polski sąd nie miał jurysdykcji w tej sprawie. Sprawa została odrzucona, nie oddalona – czyli sąd w ogóle nie mógł się odnieść do istoty.

Teraz musimy udowodnić, że:

1. Prawnik popełnił błąd (to łatwe – są prawomocne postanowienia sądów)
2. Mój klient poniósł szkodę (koszty procesu + utracone roszczenie)
3. Gdyby prawnik skierował sprawę na właściwą drogę (np. do PBUK), klient NIEWĄTPLIWIE wygrałby

Ten trzeci punkt to pole minowe. Ubezpieczyciel broni się argumentem: „Skąd pewność, że klient wygrałby? Może sąd i tak oddaliłby powództwo?”. I tu zaczyna się prawnicza szermierka.

Czego NIE obejmuje ubezpieczenie?

Ważne, żebyście wiedzieli, że nie wszystko jest objęte ubezpieczeniem OC prawnika. Nie dostaniecie odszkodowania za:

• Zwykłe niezadowolenie z wyniku sprawy – jeśli prawnik działał prawidłowo, ale po prostu przegraliście, to nie jego wina
• Różnice w ocenie strategii procesowej – jeśli prawnik wybrał jedną z kilku możliwych ścieżek i się nie powiodła, to nie błąd (chyba że wybór był rażąco nieracjonalny)
• Szkody powstałe z winy klienta – jeśli to Wy nie dostarczyliście dokumentów na czas lub zatailiście ważne informacje
• Niekorzystne orzecznictwo – jeśli sąd orzekł wbrew utrwalonej linii orzeczniczej, to nie wina prawnika

Co zrobić, jeśli podejrzewacie błąd prawnika?

Z mojego doświadczenia – zarówno jako prawnik prowadzący takie sprawy, jak i (przyznaję szczerze) osoba, która sama może kiedyś popełnić błąd – mam kilka rad:

1. Zbierajcie dokumentację na bieżąco Zachowujcie wszelką korespondencję z prawnikiem – e-maile, SMS-y, notatki ze spotkań. W sprawie, którą prowadzę, kluczowe okazały się maile klienta, w których pytał prawnika „co dalej?” – a prawnik… nie odpowiadał.

2. Pytajcie o alternatywy Dobry prawnik nie tylko mówi „robimy tak”, ale wyjaśnia „możemy też zrobić inaczej, ale wiąże się to z takimi ryzykami”. Jeśli Wasz prawnik nie przedstawia alternatyw – to czerwona lampka.

3. Żądajcie wyjaśnień Macie prawo wiedzieć, dlaczego prawnik podejmuje określone decyzje. Jeśli mówi „ja najlepiej wiem” bez wyjaśnień – to druga czerwona lampka.

4. W razie wątpliwości – zasięgnijcie drugiej opinii Jeśli macie wrażenie, że coś idzie nie tak, skonsultujcie się z innym prawnikiem. To nie jest „zdrada” – to rozsądne zabezpieczenie.

5. Jeśli stało się najgorsze – działajcie szybko Roszczenia się przedawniają. Jeśli podejrzewacie błąd prawnika, zgłoście to najpierw do kancelarii (reklamacja), , a w ostateczności – pozew do sądu.

Dlaczego o tym piszę?

Mógłbym nie poruszać tego tematu. W końcu piszę o błędach kolegów po fachu, co nie jest komfortowe. Ale właśnie dlatego uważam, że warto o tym mówić.

Zawód prawnika to zawód zaufania publicznego. Ludzie powierzają nam swoje sprawy, często nie rozumiejąc zawiłości prawa. I właśnie dlatego standardy muszą być wysokie – a odpowiedzialność za błędy realna.

Obowiązkowe ubezpieczenie OC to nie jest wróg prawników – to zabezpieczenie dla klientów. To gwarancja, że jeśli popełnimy błąd (a jesteśmy ludźmi, więc błędy się zdarzają), klient nie zostanie z niczym.

Prowadząc sprawę przeciwko ubezpieczycielowi OC innego prawnika, nie czuję satysfakcji z „atakowania kolegi po fachu”. Czuję natomiast, że system działa – że istnieją mechanizmy ochrony klientów przed skutkami błędów profesjonalistów.

I tak powinno być.

A Wy – mieliście kiedyś sytuację, gdy podejrzewaliście, że Wasz prawnik popełnił błąd? Jak zareagowaliście? Podzielcie się w komentarzach – chętnie przedyskutuję.

---

Bartosz Kowalak – radca prawny, wspólnik w KOWALAK JĘDRZEJEWSKA KONRADY I PARTNERZY ADWOKACI I RADCOWIE PRAWNI. Od lat zajmuję się prawem odszkodowawczym z pasją. Więcej o mojej praktyce znajdziecie na www.prawnikpoznanski.pl oraz www.prawospadkowepoznan.pl.

Masz pytanie lub chcesz podzielić się swoją historią? Zostaw komentarz lub napisz: kancelaria@prawnikpoznanski.pl