Czy do naprawy samochodu można użyć części używanych? Lista części zakazanych
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady prawnej.
Tak, do naprawy samochodu po kolizji można użyć części używanych – ale nie wszystkich. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 28 września 2005 r. (Dz.U. Nr 201, poz. 1666) zawiera zamknięty katalog 19 kategorii części, których ponowne użycie jest zabronione ze względu na bezpieczeństwo ruchu drogowego.
Spis treści
- Na czym polega spór z ubezpieczycielem o części zamienne?
- Czy wytyczne producenta pojazdu są wiążące?
- Jakie części muszą być nowe – pełna lista
- Co to oznacza dla poszkodowanego?
Na czym polega spór z ubezpieczycielem o części zamienne?
Z mojej praktyki wynika, że gros problemów na linii ubezpieczyciel–poszkodowany sprowadza się do jednego pytania: jaka część ma być użyta do naprawy?
Ubezpieczyciel kwestionuje kolejno:
- czy w ogóle konieczna jest wymiana, a nie naprawa,
- skoro wymiana – to dlaczego część oryginalna, a nie zamiennik,
- a jeśli zamiennik – to może używana?
Paradoks polega na tym, że gdy klient faktycznie naprawi auto na częściach używanych, ubezpieczyciel potrafi odmówić zapłaty z zupełnie innego powodu. Twierdzi wówczas, że naprawa była „sprzeczna z technologią producenta”, więc jedynym prawidłowym rozwiązaniem byłaby… szkoda całkowita. A ta – jakżeby inaczej – pozwala wypłacić mniejsze odszkodowanie.
To klasyczny przykład sytuacji, w której ubezpieczyciel gra na dwa fronty, a poszkodowany czuje się, jakby każda jego decyzja była zła.
Czy wytyczne producenta pojazdu są wiążące?
Krótka odpowiedź: nie, wytyczne producenta nie są przepisami prawa.
Instrukcje napraw czy technologie producenta nie tworzą żadnej normy prawnej nakazującej lub zakazującej stosowania konkretnych części. To wewnętrzne standardy, nie źródło prawa powszechnie obowiązującego.
Nie oznacza to jednak pełnej dowolności. Ograniczenia wynikają z przepisów bezpieczeństwa – konkretnie z art. 66 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym:
„Pojazd uczestniczący w ruchu ma być tak zbudowany, wyposażony i utrzymany, aby korzystanie z niego nie zagrażało bezpieczeństwu osób nim jadących lub innych uczestników ruchu, nie naruszało porządku ruchu na drodze i nie narażało kogokolwiek na szkodę.”
To właśnie ta norma – a nie życzenia producenta czy ubezpieczyciela – wyznacza granice stosowania części używanych.
Jakie części muszą być nowe – pełna lista
Uzupełnieniem art. 66 Prawa o ruchu drogowym jest Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 28 września 2005 r. w sprawie wykazu przedmiotów wyposażenia i części wymontowanych z pojazdów, których ponowne użycie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego lub negatywnie wpływa na środowisko (Dz.U. Nr 201, poz. 1666).
Rozporządzenie zawiera zamknięty katalog części, których nie wolno montować jako używane:
| Lp. | Część / układ |
|---|---|
| 1 | Poduszki powietrzne z aktywatorami, jednostkami kontroli i czujnikami |
| 2 | Klocki i szczęki hamulcowe |
| 3 | Przewody i uszczelnienia układu hamulcowego |
| 4 | Tłumiki układu wydechowego |
| 5 | Przeguby układu kierowniczego i zawieszenia |
| 6 | Fotele zintegrowane z pasami bezpieczeństwa lub poduszkami powietrznymi |
| 7 | Układ blokady kierownicy |
| 8 | Immobilisery z transponderami sterowania elektrycznego |
| 9 | Urządzenia przeciwwłamaniowe i alarmowe |
| 10 | Elementy elektryczne i elektroniczne układów bezpieczeństwa (ABS, ASR) |
| 11 | Przewody paliwowe |
| 12 | Filtry jednorazowe i wkłady filtra |
| 13 | Zawory recyrkulacji spalin |
| 14 | Instalacje zasilania gazem silników |
| 15 | Pasy bezpieczeństwa (kompletne zestawy z klamrami, mechanizmami, aktywatorami) |
| 16 | Pióra wycieraczek szyb |
| 17 | Płyny eksploatacyjne (oleje, płyn hamulcowy, chłodzący, klimatyzacyjny) |
| 18 | Katalizatory (konwertory katalityczne) |
| 19 | Kondensatory zawierające PCB |
Jak widać, lista dotyczy elementów związanych z:
- układem hamulcowym i kierowniczym,
- bezpieczeństwem biernym (poduszki, pasy),
- elektroniką bezpieczeństwa (ABS, ASR, immobilisery),
- instalacją paliwową, gazową i spalinową,
- płynami eksploatacyjnymi.
Moja rada: Tę listę warto znać, bo jest ona zamknięta i wyczerpująca. Jeśli uszkodzona część nie znajduje się w tym wykazie – można ją zamontować jako używaną.
Co to oznacza dla poszkodowanego?
Praktyczny wniosek jest prosty: wszystkie części nieujęte w rozporządzeniu mogą być używane jako zamienne części używane, a ubezpieczyciel nie może skutecznie sprzeciwiać się takiej naprawie.
Dotyczy to m.in.:
- błotników, zderzaków, masek,
- lamp przednich i tylnych,
- lusterek,
- elementów wykończenia wnętrza,
- szyb (poza integracją z systemami bezpieczeństwa).
Co za tym idzie – ubezpieczyciel nie może narzucić rozliczenia jako szkody całkowitej tylko dlatego, że poszkodowany zdecydował się na naprawę z użyciem legalnych części używanych.
Z mojego doświadczenia wynika, że znajomość tego rozporządzenia potrafi całkowicie zmienić przebieg negocjacji z ubezpieczycielem. Gdy klient wie, że ma prawo do części używanych na błotnik czy lampę – rozmowa przebiega zupełnie inaczej.
FAQ – Najczęściej zadawane pytania
Czy ubezpieczyciel może zmusić mnie do użycia części nowych? Nie, jeśli uszkodzona część nie znajduje się w wykazie rozporządzenia z 2005 r. Wybór części używanej jest prawem poszkodowanego.
Czy naprawa na częściach używanych oznacza szkodę całkowitą? Nie. Szkoda całkowita to sytuacja, gdy koszt naprawy przekracza wartość pojazdu. Sposób naprawy (części nowe vs używane) nie przesądza automatycznie o kwalifikacji szkody.
Czy wytyczne producenta są wiążące dla poszkodowanego? Nie. Instrukcje producenta nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Ograniczenia wynikają wyłącznie z przepisów – art. 66 Prawa o ruchu drogowym i rozporządzenia wykonawczego.
Gdzie znajdę pełną listę części zakazanych do ponownego użycia? W załączniku do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 28 września 2005 r. (Dz.U. Nr 201, poz. 1666).
Czy mogę zamontować używany zderzak lub błotnik? Tak. Te elementy nie znajdują się w wykazie części zakazanych do ponownego użycia.
Podsumowanie
Spór o części zamienne to jeden z najczęstszych konfliktów z ubezpieczycielami. Warto pamiętać, że:
- wytyczne producenta nie są przepisami prawa,
- lista części zakazanych do ponownego użycia jest zamknięta i zawiera 19 pozycji,
- wszystkie pozostałe części można legalnie montować jako używane,
- ubezpieczyciel nie może narzucić szkody całkowitej tylko z powodu wyboru części używanych.
Bartosz Kowalak – radca prawny, wspólnik w KOWALAK JĘDRZEJEWSKA KONRADY I PARTNERZY ADWOKACI I RADCOWIE PRAWNI. Od lat zajmuję się prawem odszkodowawczym z pasją. Więcej o mojej praktyce znajdziecie na www.prawnikpoznanski.pl.
Masz pytanie lub własne doświadczenia z ubezpieczycielem? Zostaw komentarz lub napisz: kancelaria@prawnikpoznanski.pl
Źródła:
- Art. 66 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 września 2005 r. w sprawie wykazu przedmiotów wyposażenia i części wymontowanych z pojazdów, których ponowne użycie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego lub negatywnie wpływa na środowisko (Dz.U. Nr 201, poz. 1666)
BLOG O ODSZKODOWANIACH 
Bardzo ciekawy artykuł! Szczerze przyznam, że nie miałem pojęcia, że niektóre przepisy dotyczące części samochodowych reguluje prawo. Czyli jednak warto korzystać ze sprawdzonych mechaników i serwisów?
PolubieniePolubienie