Trochę przypadkiem natknąłem się ostatnio na mój artykuł sprzed dobrych 14 lat.
Artykuł popełniłem dla Gazety podatkowej, z którą wówczas współpracowałem. A jego przedruk znalazł się w serwisie bankier i można go znaleźć pod niniejszym Linkiem.
Nie wiem na ile temat jeszcze ciągle po 14 latach aktualny, no ale skoro już go w odmętach internetu znalazłem, to można dać mu drugie życie.
No cóż jest w tym trochę prawdy, iż w internecie nicnie ginie 🙂
„Jak dobrze się ubezpieczyć i nie przepłacić?
Zawierając umowę ubezpieczenia mamy przede wszystkim na uwadze, aby zapłacić jak najniższą składkę, a równocześnie zapewnić sobie jak najlepsze zabezpieczenie w razie wystąpienia zdarzenia powodującego szkodę w naszym majątku. Ważąc te dwie istotne dla nas kategorie, często dochodzi do rozbieżności między wartością ubezpieczonego mienia a kwotą, na jaką je ubezpieczyliśmy.
Chcąc oszczędzić na składce, ubezpieczamy należące do nas mienie na kwotę niższą niż jego rzeczywista wartość. Natomiast gdy zależy nam na minimalizacji ryzyka, ubezpieczamy mienie na kwotę przewyższającą jego wartość. Zdarza się, że w ogóle zawieramy dwie umowy ubezpieczenia. Z każdą taką formą ubezpieczenia wiążą się pewne konsekwencje, które nie zawsze są dla nas, jako ubezpieczających i klientów towarzystw ubezpieczeniowych, korzystne. Poza tym nie zawsze jesteśmy w pełni rozeznani w mnogości klauzul i terminów, jakimi operuje agent ubezpieczeniowy, lub też które znajdują się w treści ogólnych warunków ubezpieczenia. Warto więc posiadać pewną podstawową wiedzę na temat tego, w jaki sposób i na jaką kwotę chcemy ubezpieczyć należące do nas mienie.
Nadubezpieczenie – płacimy za coś, czego i tak nie dostaniemy
Najmniej korzystną sytuacją dla klientów zakładów ubezpieczeń jest tzw. nadubezpieczenie. Z sytuacją taką mamy do czynienia wówczas, gdy określona w umowie ubezpieczenia wartość objętego ubezpieczeniem mienia jest podana w wysokości wyższej niż wynosi ona w rzeczywistości. Mimo iż takie rozwiązanie wydawać by się mogło korzystnym, takim jednak nie jest. Z istoty ubezpieczenia majątkowego wynika bowiem, że nie może ono przewyższać wysokości powstałej szkody. Tym samym zakład ubezpieczeń, mimo że określona w umowie suma ubezpieczenia opiewa na pewną określoną kwotę, wypłaci nam odszkodowanie w wysokości rzeczywiście poniesionej szkody. Jedynym więc skutkiem (i to negatywnym) nadubezpieczenia jest opłacanie składki w zwiększonej wysokości. Składka ta jest bowiem obliczana stosownie do podanej przez nas sumy ubezpieczenia. Jest to więc rozwiązanie niewątpliwie korzystne dla zakładów ubezpieczeń, które otrzymują zwiększoną składkę, a poziom ryzyka, jaki wiąże się z daną umową pozostaje ten sam.
Przykład
X ubezpieczając samochód od kradzieży podał, że jest on wart 50.000 zł, podczas gdy w rzeczywistości wart jest 38.000 zł. Zakład ubezpieczeń obliczy więc składkę od sumy 50.000 zł i taką płacić będzie X. Jeśli samochód zostanie skradziony, X otrzyma odszkodowanie w wysokości najwyżej 38.000 zł.
Ubezpieczenie podwójne – ubezpieczamy to samo dwa razy
Ubezpieczenie podwójne jest swoistą odmianą nadubezpieczenia. Sytuacja taka występuje wówczas,gdy ubezpieczamy w dwóch lub więcej towarzystwach ubezpieczeniowych ten sam przedmiot na ten sam okres i od tego samego ryzyka na łączną sumę przewyższającą wartość ubezpieczenia. Również w tym wypadku górną granicą odszkodowania, jakie możemy otrzymać mimo posiadanych kilku ubezpieczeń, jest wysokość powstałej szkody. Nie jest więc możliwe uzyskanie odszkodowania w wysokości wyższej od powstałej szkody poprzez zgłoszenie roszczenia do kilku zakładów ubezpieczeń, z którymi mamy zawartą umowę. Takie działanie zakwalifikować należałoby jako przestępstwo oszustwa, określonego w art. 286 § 1 K.k.
Ubezpieczony, który posiada kilka takich samych ubezpieczeń, może zwrócić się z roszczeniem do dowolnie wybranego przez siebie zakładu. Ten zaś nie może dokonywać żadnych potrąceń ze względu na istnienie innych stosunków ubezpieczenia. Natomiast kolejne zakłady ubezpieczeń, do których zwróci się ubezpieczony zobowiązane są świadczyć jedynie różnicę pomiędzy odszkodowaniem już wypłaconym a wysokością powstałej szkody.
Niedoubezpieczenie – oszczędzamy na składce
Najczęściej spotykane są jednak sytuacje, gdy suma ubezpieczenia jest niższa od rzeczywistej wartości ubezpieczonego mienia. Jest to tzw. niedoubezpieczenie. Górną granicą odszkodowania jest wówczas określona w umowie suma ubezpieczenia. Tak więc, gdy ubezpieczona przez nas rzecz ulegnie całkowitemu zniszczeniu, zakład ubezpieczeń będzie musiał wypłacić odszkodowanie odpowiadające jedynie sumie ubezpieczenia, a w pozostałym zakresie będzie zwolniony od świadczenia.
Jeżeli powstała szkoda będzie niższa niż wysokość sumy ubezpieczenia, od której to kwoty płacimy składkę, wówczas wysokość przyznanego nam odszkodowania zależna będzie od jednego z dwóch występujących w ogólnych warunkach umowy ubezpieczenia systemów odpowiedzialności: odpowiedzialności na pierwsze ryzyko lub odpowiedzialności proporcjonalnej.
System odpowiedzialności na pierwsze ryzyko
Jeśli zawierając umowę ubezpieczenia umówimy się na ten sposób likwidacji szkody, wówczas zakład ubezpieczeń wypłacać nam będzie odszkodowanie za powstałe szkody aż do wyczerpania określonej przez nas sumy ubezpieczenia. Towarzystwo ubezpieczeniowe nie pokryje natomiast tej części szkody, która przekroczy umówioną sumę ubezpieczenia.
Przykład
Y ubezpieczył dom od ryzyka powodzi, pożaru i innych zdarzeń losowych na sumę 400.000 zł. Wartość budynku wynosiła zaś 700.000 zł. Y zapłaci więc składkę obliczoną od tej pierwszej kwoty. Gdy w okresie ubezpieczenia dojdzie do powodzi, która spowoduje szkody w wysokości 100.000 zł, ubezpieczyciel pokryje całą szkodę. Jeśli po jakimś czasie dom całkowicie spłonie, a wysokość szkody wyniesie 700.000 zł, to Y otrzyma od ubezpieczyciela tytułem odszkodowania tylko 300.000 zł. Zakład ubezpieczeń początkowo ponosił bowiem odpowiedzialność jedynie do kwoty 400.000 zł, wcześniej wypłacił już 100.000 zł, pozostała więc górna granica odpowiedzialności zakładu wynosiła 300.000 zł.
Ubezpieczenie w tym systemie warto więc zawierać wtedy, gdy spodziewać się można raczej częściowego zniszczenia danej rzeczy, a nie jej unicestwienia. Wówczas bowiem nieopłacalnym byłoby zawieranie ubezpieczenia na sumę odpowiadającą rzeczywistej wartości ubezpieczonego mienia. Lepiej zawrzeć umowę na niższą kwotę, odpowiadającą wysokości ewentualnej szkody i płacić przez to niższą składkę.
System odpowiedzialności proporcjonalnej
Jeżeli w umowie zastrzeżono, że zakład ubezpieczeń odpowiadać będzie według systemu proporcjonalnego, wówczas wypłaci on odszkodowanie w wysokości, które pozostaje w takim stosunku do wielkości szkody, w jakiej suma ubezpieczenia pozostaje do wartości ubezpieczonego mienia . Z ilustrować to można poniższym wzorem:
O / SZ = S / W
[O – odszkodowanie, S – suma ubezpieczenia, SZ – wysokość szkody, W – wartość ubezpieczonego mienia].
Odszkodowanie w tym systemie będzie więc wypłacane według następującego wzoru:
O = SZ x S / W
Przykład
X ubezpieczył samochód (AC) o wartości rynkowej 60.000 zł, określając sumę ubezpieczenia na 40.000 zł. W wyniku kolizji szkoda wyniosła 20.000 zł. Zakład ubezpieczeń nie wypłaci X 20.000 zł, jakby to miało miejsce w systemie na pierwsze ryzyko. Kwota odszkodowania, którą otrzyma X (dokonując odpowiednich podstawień do wskazanego wyżej wzoru) wynosić będzie 13.333 zł.
Przyjęcie tego systemu oznacza, iż jedynie wtedy, gdy nastąpiło całkowite zniszczenie mienia objętego ubezpieczeniem, wysokość odszkodowania równa będzie sumie ubezpieczenia. W pozostałych przypadkach ubezpieczony nie może liczyć na pokrycie całości strat.
Jak widać, system ten jest bardziej korzystny dla zakładów ubezpieczeń. Odszkodowania przyznawane w oparciu o ten model odpowiedzialności są bowiem niższe od kwot, jakie otrzymalibyśmy przy odpowiedzialności na pierwsze ryzyko.
Bartosz Kowalak
Gazeta Podatkowa nr 52/(52) z dn. 2004-07-08, strona 15 ”
Trochę się łezka w oku kręci, zwłaszcza jak człowiek pomyśli ile wówczas mu lat było…:)
Artykułów mojego autorstwa udostępnianych na łamach serwisu bankier.pl jeszcze kilka znalazłem, tak więc być może jeszcze do jakiś wykopalisk na łamach bloga wrócę