Napisałem do mnie Czytelnik z zapytaniem, czy zakład ubezpieczeń powinien uwzględnić w wyliczeniu odszkodowania za zniszczoną rzecz fakt jej pewnej wartości sentymentalnej. W tej konkretnej sprawie doszło do uszkodzenia pojazdu, weterana szos będącego już od dobrych 30 lat w rodzinie?
No cóż co do zasady niestety nie.
Kodeks cywilny w art. 361 wskazuje, iż:
§ 1. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.
§ 2. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Trudno uznać, iż normalnym związkiem przyczynowo skutkowym w przypadku zniszczenia rzeczy jest także powstanie szkody w sferze uczuciowej jej właściciela i to powodującej naruszenie dóbr osobistych tej osoby. Gdyby tak było, to Sądy pełne byłyby powodów wykazujących swoje przywiązanie i miłość do wazonów, książek i zderzaków samochodowych.
Podobne stanowisko można znaleźć chociażby w Wyroku
Sądu Okręgowego w Słupsku – IV Wydział Cywilny Odwoławczy
z dnia 24 stycznia 2014 r., sprawa o sygn. Akt: IV Ca 1/14, w którym to wyroku Sąd stwierdził, iż:
„Szkodą jest powstała wbrew woli poszkodowanego różnica między obecnym stanem majątkowym a tym, który zaistniałby, gdyby nie nastąpiło zdarzenie tę różnicę wywołujące. Ustalając wysokość szkody sąd nie bierze pod uwagę wartości sentymentalnej, ale wartość rynkową utraconego przedmiotu. Dla wartości rynkowej bez znaczenia pozostaje, czy sporna rzecz stanowiła pamiątkę rodzinną.
Nadmienić jednak należy, iż w tym konkretnym przypadku co prawda trudno mówić o odpowiedzialności za naruszenie dóbr osobistych właściciela auta, ale trzeba mieć baczenie na to, iż pojazd zabytkowy podlega trochę innym regulacjom jak pojazd normalnie użytkowany. Trudno uznać np. dopuszczalność zastosowania popularnych programów wyliczających wysokość szkody jak Eurotax, czy Audatex. Tak więc odszkodowanie za tak zniszczone auto musi uwzględniać specyfikę zabytkowości tego auta.