W niniejszym wpisie spróbujemy podsumować roszczenia jakie przysługują osobie poszkodowanej w wypadku przy pracy.
Z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługują ubezpieczonemu następujące świadczenia:
– zasiłek chorobowy,
– świadczenie rehabilitacyjne,
– zasiłek wyrównawczy,
– jednorazowe odszkodowanie,
– renta z tytułu niezdolności do pracy,
– renta szkoleniowa,
– renta rodzinna,
– dodatek do renty rodzinnej,
– pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne,
– odszkodowanie z ubezpieczenia grupowego,
– odszkodowanie od pracodawcy, w tym za zniszczone mienie stanowiące własność pracownika.
Przekrój roszczeń jakie przysługują poszkodowanemu pracownikowi jest bardzo szeroki. O tym jednak, które z ww. świadczeń otrzyma poszkodowany w wyniku wypadku przy pracy pracownik decydują okoliczności konkretnego przypadku.
Uzyskanie każdego ze świadczeń obwarowane jest osobnymi warunkami.
Tytułem przykładu rentę otrzymają tylko osoby, które w następstwie wypadku przy pracy stały się częściowo lub całkowicie niezdolne do pracy. Natomiast ubezpieczenie grupowe jest dobrowolne, dlatego o wypłatę odszkodowania może starać się pracownik który wcześniej do niego przystąpił.
Możliwość uzyskania ww. świadczeń musimy rozpatrywać w odniesieniu do konkretnej sprawy.
Niniejszy wpis ma charakter wpisu gościnnego z Bloga Joanny Janiak: wypadek przy pracy.
Zgodnie z definicją wypadku przy pracy, tym jest wypadek będący nagłym zdarzeniem.
Czym jest natomiast ta niedookreślona przez Ustawodawcę nagłość?
Przede wszystkim nagłość odnosi się do czasu trwania zdarzenia. Co wydaje się oczywistym.
Poszkodowany nie mógł ani oczekiwać ani spodziewać się powstania zdarzenia w wyniku, którego do wypadku doszło.
sytuacja ta musi mieć charakter nadzwyczajny i nie występujący na co dzień w toku pracy.
Nagłe zdarzenie to takie zdarzenie, które zaskakuje pracownika swoim wystąpieniem.
Co bardzo istotne nagłość zdarzenia powodującego wypadek przy pracy ma dotyczyć wystąpienia zdarzenia i jego przebiegu, a już nie skutków tego zdarzenia w postaci powstania uszczerbku na zdrowiu u osoby poszkodowanej, czy jej śmierci
Warto tutaj zaznaczyć, że nagłość zdarzenia odróżnia wypadek przy pracy od innej kategorii konsekwencji pracy odciskających się na zdrowiu pracownika jakimi są choroby zawodowe.
W przypadku choroby zawodowej jakiś czynnik działa na organizm pracownika przez dłuższy czas i w następstwie tego staje się on chory (np. pylica u górnika ).
W przypadku wypadku przy pracy zdarzenie to jest nieprzewidywalne i praca w danym zawodzie nie musi wiązać się z powstaniem konkretnego urazu.
Żeby nie być gołosłownym pozwolę sobie odwołać się do orzecznictwa sądów powszechnych w tym zakresie:
Wręczenie pracownikowi wypowiedzenia może stanowić dla niego zaskoczenie, nie uzasadnia to jednakże, by przypisywać mu cechę nagłości(Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2012 r., sygn. akt II PK 182/11);
Zasłabnięcie ubezpieczonego rolnika, wskutek czego doszło do wciągnięcia jego ręki w pas klinowy kombajnu zbożowego podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej, jest nagłym zdarzeniem wywołanym przyczyną zewnętrzną (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2007 r., sygn. akt I UK 205/07);
Pogorszenie stanu zdrowia bez związku z wykonywanymi zadaniami i będące skutkiem rozwoju samoistnego schorzenia nie będzie uznane za wypadek przy pracy, choćby wystąpiło nagle.(Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 23 grudnia 2014 r., sygn. akt III APa 8/14);
W konsekwencji nagłego zdarzenia zaistniałego w trakcie świadczenia pracy może dojść do pogorszenia stanu zdrowia pracownika już dotkniętego schorzeniem samoistnym i w takiej sytuacji również zaistnieje wypadek przy pracy, oczywiście o ile to zdarzenie istotnie i niewątpliwie wpłynie na zwiększenie już istniejącego uszczerbku na zdrowiu (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 23 grudnia 2014 r., sygn. akt III APa 8/14);
Niniejszy wpis ma charakter wpisu gościnnego z Bloga Joanny Janiak: wypadek przy pracy.
Podstawowym kryterium przy ocenie, czy dane zdarzenia, w wyniku którego doszło do wypadku jest jednocześnie wypadkiem przy pracy, z którym to wypadkiem Ustawodawca wiąże pewne uprawnienia osoby poszkodowanej jest kryterium: „PRZYCZYNY ZEWNĘTRZNEJ”.
Tj. ustalenia, iż do zdarzenia doszło z uwagi na przyczynę zewnętrzną.
No tak, ale czym jest owa przyczyna zewnętrzna?
Przede wszystkim jak łatwo się domyślić można, przyczyna zewnętrzna, to nie przyczyna wewnętrzna.
Zewnętrzność zdarzenia oznacza, że nie może ono pochodzić z ciała pracownika, u którego uszczerbek na zdrowiu bądź śmierć nastąpiła (np. wstrząs mózgu na skutek upadku w trakcie udaru).
Przyczyna zewnętrzna winna mieć swoje źródło w środowisku związanym z pracą (np. załamanie się rusztowania pod pracującym na wysokościach pracownikiem).
Podkreśla się, że przyczyna ta powinna wynikać z zakłócenia normalnego trybu pracy.
Ogólnie rzecz mówiąc ustalić należy, że pracownik nie uległby temu wypadkowi, gdyby nie wykonywanie pracy. Czyli po prostu bez tej przyczyny zdarzenie by nie nastąpiło.
Co istotne powstanie zdarzenia nie musi nastąpić w oparciu tylko o jedną przyczynę, może być ich kilka współistniejących, jednak należy ustalić tą jedną o dominującym charakterze.
To ona powinna mieć zewnętrzny charakter aby zdarzenie zakwalifikować jako wypadek przy pracy. Takie podejście umożliwia uznanie za wypadek przy pracy zdarzeń, które powstały z przyczyn zewnętrznych ale skutek wywołały po zetknięciu się również z przyczyną wewnętrzną taką jak choroba pracownika.
W takich okolicznościach duże znaczenie ma jednak opinia biegłego powołanego przez sąd.
Przyczyna zewnętrzna nie może być świadomie wywołana przez poszkodowanego pracownika. Wówczas nawet jeżeli zdarzenie zostanie uznane za wypadek przy pracy, to pracownikowi nie zostaną wypłacone świadczenia. Co wydaje się dość oczywistym.
Podsumowując aby ustalić przyczynę zewnętrzną siłą sprawczą wypadku powinno być:
– narzędzie pracy,
– zaniedbania pracodawcy w zakresie badań pracownika (np. praca pomimo przeciwskazań, brak ważnych badań),
– nadmierny stres,
– nadmierny wysiłek.
Odwołując się w tym miejscu do praktyki sądowej warto przywołać przykładowe wyroki, w których odniesiono się do kwestii przyczyny zewnętrznej:
Ubezpieczona zajmowała stanowisko głównej księgowej i trudno za przyczynę uznać jej zdenerwowanie spowodowane rozmową telefoniczną z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Stanowisko głównej księgowej jest bowiem stanowiskiem kierowniczym, samodzielnym i pracownik zajmujący takie stanowisko musi się liczyć z tym, że wykonywanie normalnych obowiązków nie zawsze przebiega bez konfliktów oraz że z wykonywaniem tych obowiązków łączy się z reguły konieczność doznania mniejszych lub większych stresów psychicznych. (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 29 kwietnia 2004 r., sygn. akt III AUa 4062/02).
Przy ocenie nadmiernego wysiłku jako przyczyny zewnętrznej wypadku przy pracy należy mieć na uwadze nie tylko rodzaj wykonywanych czynności, ale także warunki i okoliczności, w których czynności te są wykonywane.(Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 2004 r., sygn. akt II UK 236/03).
Istnienie przyczyny wewnętrznej nie wyklucza przyjęcia, że zdarzenie miało miejsce na skutek działania czynnika zewnętrznego. (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2005 r., sygn. akt I UK 257/04);
Niniejszy wpis ma charakter wpisu gościnnego z Bloga Joanny Janiak: wypadek przy pracy.
Osoby poszkodowane w wyniku zdarzeń o charakterze wypadku przy pracy prawie nigdy nie wiedzą o jaką kwotę jednorazowego odszkodowania mogę się starać w ZUS-ie.
Niektórzy myślą, że te kwoty to raptem 100 czy 200 zł i nie warto robić o nie zachodu. I tutaj niespodzianka. Bo najniższe jednorazowe odszkodowanie to obecnie 854 zł. Ale zacznijmy od początku i dowiedzmy się od czego zależy jaką kwotę uzyskamy.
Wysokość przyznawanego jednorazowego odszkodowania zależy od dwóch czynników:
1) wysokości uszczerbku na zdrowiu ubezpieczonego
2) wysokości miesięcznego przeciętnego wynagrodzenia.
Za każdy stwierdzony 1 % uszczerbku na zdrowiu ubezpieczonemu przysługuje 20% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Co istotne do obliczeń przyjmuje się przeciętne miesięczne wynagrodzenie z daty wydawania decyzji, a nie z daty wypadku przy pracy.
Jest to bardzo korzystne,ponieważ przeciętne miesięczne wynagrodzenie z roku na rok wzrasta, a jak już wspominałam w tym wpisie decyzja o jednorazowym odszkodowaniu może zostać wydana nawet kilka lat po wypadku.
W ciągu 4 ostatnich lat stawki za 1 % uszczerbku na zdrowiu wyglądały następująco:
od 1 kwietnia 2015 r. do 31 marca 2016 r. – 757 zł,
od 1 kwietnia 2016 r. do 31 marca 2017 r. – 780 zł,
od 01 kwietnia 2017 r. do 31 marca 2018 r. – 809 zł.
od 01 kwietnia 2018 r. do 31 marca 2019 r. – 854 zł.
To teraz kto ustala jaki wysoki mamy uszczerbek na zdrowiu? Tym zajmuje się lekarz orzecznik ZUS, do którego kierowani jesteśmy po złożeniu wniosku o wypłatę jednorazowego odszkodowania. Stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu określa się w zależności od skutków, jakie choroba pozostawiła w narządach i układach. Ale! Lekarz nie ma dowolności w określeniu wysokości uszczerbku za konkretny uraz, bowiem musi stosować się do tabeli oceny procentowej stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. To zabezpiecza nasze interesy i uniemożliwia wydawanie absurdalnych decyzji 🙂
Dla zobrazowania i łatwiejszego zrozumienia podaje przykład:
Za złamanie kości ręki z niewielkim przemieszczeniem i zaburzeniem osi – w zależności od zmian wtórnych i upośledzenia funkcji kończyny lekarz orzecznik może orzec w przypadku ręki prawej od 5 procent do 15 procent uszczerbku, natomiast ręki lewej od 5 procent do 10 procent uszczerbku. Czyli za złamanie ręki prawej ubezpieczony może otrzymać aż od 4.270 zł do 12.810 zł.
Czyli jednorazowe odszkodowanie z ZUS-u nie jest takie niskie, jak niektórzy myślą. choć może są i tacy, którzy oczekiwaliby i znacznie wyższych kwot.
Niniejszy wpis ma charakter wpisu gościnnego z Bloga Joanny Janiak wypadek przy pracy.
