Samozapłon samochodu – kto zapłaci za spalone auta sąsiadów?

Czy ubezpieczyciel OC pojazdu, który się zapalił, pokryje szkody w autach zaparkowanych obok? Tak – nawet jeśli samochód stał zaparkowany i nikt nim nie kierował. Pojęcie „ruchu pojazdu” w rozumieniu przepisów o OC jest znacznie szersze niż samo przemieszczanie się. Obejmuje również postój i garażowanie.

Samozapłon samochodu to jedna z tych szkód, które powodują spore rozczarowanie poszkodowanych. Pojazdy mają tę właściwość, że raz na kilka czy kilkadziesiąt tysięcy przypadków potrafią nagle – ni z tego, ni z owego – zaiskrzyć. Powstaje źródło ognia i auto płonie.

Jeśli chodzi o własny pojazd – sprawa jest prosta. Masz polisę autocasco? Ubezpieczyciel pokryje szkodę. Ryzyko pożaru to podstawowy element ochrony AC.

Problem robi się, gdy płonący samochód podpala auta zaparkowane obok.

Czy OC pojazdu, który się zapalił, pokrywa szkody w innych autach?

Poszkodowany intuicyjnie zgłasza szkodę z OC właściciela samochodu, który się zapalił. I słusznie – bo w takiej sytuacji odpowiedzialność co do zasady zachodzi.

Potwierdza to orzecznictwo sądów. Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej w wyroku z dnia 6 lutego 2014 r. (sygn. akt II Ca 767/13) przyjął jednoznacznie:

„Z treści art. 34 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych wynika wprost, iż pojęcie ruchu pojazdu obejmuje przypadek zaparkowania pojazdu na ulicy. (…) W przypadku postoju samochodu uważa się, iż posiadacz pojazdu mechanicznego odpowiada za szkodę w związku z ruchem pojazdu, a zatem na zasadzie ryzyka.”

Sąd uwzględnił powództwo w całości – ubezpieczyciel OC pojazdu, który uległ samozapłonowi, musiał pokryć szkody w spalonych autach sąsiadujących.

Dlaczego odpowiada ubezpieczyciel OC, skoro nikt nie jechał?

Kluczowe jest zrozumienie, czym jest „ruch pojazdu” w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach obowiązkowych.

Art. 34 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych stanowi, że za szkodę powstałą w związku z ruchem pojazdu uważa się również szkodę powstałą podczas:

• wsiadania do pojazdu lub wysiadania z niego,
• bezpośredniego załadowywania lub rozładowywania,
• zatrzymania lub postoju pojazdu.

„Ruch pojazdu” to pojęcie prawne, znacznie szersze niż fizyczne przemieszczanie się. Obejmuje cały cykl eksploatacji pojazdu – w tym postój na parkingu czy garażowanie.

Odpowiedzialność posiadacza pojazdu oparta jest na zasadzie ryzyka (art. 435 i 436 k.c.). Nie trzeba udowadniać winy – wystarczy związek przyczynowy między ruchem pojazdu a szkodą.

Co jeśli samochód został podpalony?

Tu sytuacja się komplikuje. Jeśli pierwszy pojazd nie zapalił się sam, ale został podpalony przez osobę trzecią – odpowiedzialność może wyglądać inaczej.

Przy odpowiedzialności na zasadzie ryzyka posiadacz pojazdu może się zwolnić od odpowiedzialności, jeśli wykaże, że szkoda nastąpiła wyłącznie z winy osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

W praktyce oznacza to:

Scenariusz 1: Sprawca podpalenia został ustalony

Jeśli policja ustaliła, kto podpalił samochód – ubezpieczyciel OC pojazdu może próbować wyłączyć swoją odpowiedzialność, wskazując na wyłączną winę podpalacza. Poszkodowani musieliby wówczas dochodzić odszkodowania bezpośrednio od sprawcy podpalenia.

Scenariusz 2: Sprawcy nie ustalono

Paradoksalnie – dla osób poszkodowanych spaleniem sąsiednich aut lepiej, gdy sprawcy podpalenia nie uda się ustalić. Wówczas ubezpieczyciel OC podpalonego pojazdu nie może skutecznie powołać się na wyłączną winę osoby trzeciej (bo nie wie, kto to był). Odpowiada więc na zasadzie ryzyka.

To absurdalna sytuacja: lepiej, żeby podpalacz uciekł, niż został złapany – szczególnie jeśli okazałby się „wesołym młodzieńcem bez pracy”, od którego i tak niczego nie da się wyegzekwować.

Co robić, gdy sąsiedni samochód spalił Twoje auto?

Kroki do podjęcia:

1. Zabezpiecz dowody – zdjęcia, nagrania, zeznania świadków.
2. Wezwij policję i straż pożarną – protokół z interwencji będzie dowodem w sprawie.
3. Ustal dane właściciela spalonego pojazdu – policja powinna pomóc w identyfikacji.
4. Zgłoś szkodę do ubezpieczyciela OC tego pojazdu – powołaj się na odpowiedzialność na zasadzie ryzyka za szkodę powstałą podczas postoju.
5. W razie odmowy – odwołaj się i rozważ drogę sądową.

---

FAQ

Czy mogę dochodzić odszkodowania z OC pojazdu, który się zapalił, jeśli stał on zaparkowany?

Tak. Pojęcie „ruchu pojazdu” w rozumieniu przepisów o OC obejmuje również postój. Posiadacz pojazdu odpowiada na zasadzie ryzyka za szkody wyrządzone w związku z ruchem pojazdu – także podczas parkowania.

Co jeśli właściciel spalonego auta nie miał ważnego OC?

Wówczas odszkodowanie wypłaci Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG). Zgłoś szkodę do dowolnego ubezpieczyciela komunikacyjnego, który przekaże sprawę do UFG.

Czy moje AC pokryje szkodę, jeśli auto spłonęło od sąsiedniego pojazdu?

Tak, jeśli masz polisę autocasco obejmującą ryzyko pożaru. Twój ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie, a następnie w drodze regresu będzie dochodził zwrotu od ubezpieczyciela OC pojazdu, który był źródłem ognia.

Czy mogę dochodzić odszkodowania zarówno z OC sprawcy, jak i z własnego AC?

Możesz wybrać jedno lub drugie – ale nie możesz otrzymać podwójnego odszkodowania za tę samą szkodę. Czasem szybciej i prościej jest skorzystać z własnego AC, pozostawiając ubezpieczycielowi kwestię regresu.

---

Bartosz Kowalak – radca prawny, wspólnik w KOWALAK JĘDRZEJEWSKA KONRADY I PARTNERZY ADWOKACI I RADCOWIE PRAWNI. Od lat zajmuję się prawem odszkodowawczym z pasją. Więcej o mojej praktyce znajdziecie na http://www.prawnikpoznanski.pl.

Twój samochód spłonął od sąsiedniego pojazdu? Zostaw komentarz lub napisz: kancelaria@prawnikpoznanski.pl