O legitymacji biernej zagranicznych zakładów ubezpieczeń i ich oddziałów- czyli kogo ma pozwać pokrzywdzony.

Kogo pozwać – oddział ubezpieczyciela z UE czy zakład główny za granicą?

Wyobraźmy sobie taką sytuację: wygrywamy sprawę odszkodowawczą przeciwko ubezpieczycielowi działającemu w Polsce pod własną marką. Klient już „wita się z gąską”, gdy nagle sąd II instancji odrzuca pozew. Powód? Oddział zagranicznego zakładu ubezpieczeń z UE nie ma zdolności procesowej. Pozwać trzeba było centralę w Pradze, Paryżu czy Londynie.

Brzmi jak absurd? A jednak dokładnie to przydarzyło się pełnomocnikom przed Sądem Okręgowym w Łodzi – i niestety także autorowi tego wpisu w kilku sprawach w Poznaniu.

Skąd wziął się problem?

Z luki w przepisach, której przez lata nikt nie zauważył.

Zgodnie z art. 105 i 106 ustawy o działalności ubezpieczeniowej (Dz.U. z 2013 r. poz. 950 ze zm.) zagraniczny zakład ubezpieczeń może działać w Polsce przez główny oddział, który „może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywany”.

Problem polega na tym, że główny oddział może utworzyć tylko ubezpieczyciel spoza Unii Europejskiej. Ubezpieczyciele z państw członkowskich UE tworzą zwykłe oddziały – a tym żaden przepis nie przyznaje zdolności sądowej.

Jak to wyglądało w praktyce?

Przez lata nikt tego nie kwestionował. Pozwy kierowano przeciwko oddziałom w Polsce (np. „Česká pojišťovna a.s. Oddział w Polsce”), sądy wydawały wyroki, ubezpieczyciele płacili. Sam pozwany nie podnosił braku legitymacji – z marketingowego punktu widzenia informacja o konieczności sądzenia się z zagraniczną centralą mogłaby odstraszać klientów.

Aż ktoś zauważył lukę i ją wykorzystał.

Przełomowe orzeczenie SO w Łodzi

W wyroku z 11 kwietnia 2014 r. (sygn. akt XIII Ga 525/13) Sąd Okręgowy w Łodzi stwierdził jednoznacznie:

„Pojęcia oddziału i głównego oddziału na gruncie ustawy o działalności ubezpieczeniowej nie są tożsame (…). Oddział główny może utworzyć zakład ubezpieczeń mający siedzibę w państwie niebędącym państwem członkowskim UE, natomiast oddział może utworzyć zakład ubezpieczeń mający siedzibę w państwie członkowskim UE (…). Brak zdolności sądowej oddziału zagranicznego zakładu ubezpieczeń z państwa członkowskiego UE ma charakter nieusuwalny.”

Konsekwencja? Pozew przeciwko oddziałowi zamiast zakładowi głównemu = odrzucenie pozwu.

Jakie są realne ryzyka?

Samo odrzucenie pozwu to jeszcze pół biedy – koszty procesu można teoretycznie odzyskać z OC pełnomocnika. Prawdziwy problem pojawia się, gdy w międzyczasie roszczenie się przedawni. Wtedy klient traci sprawę bezpowrotnie.

Jak prawidłowo oznaczyć pozwanego?

Zamiast:

„Česká pojišťovna a.s. Oddział w Polsce”

Należy napisać:

„Česká pojišťovna a.s. z siedzibą w Pradze, działająca przez Oddział w Polsce”

Z mojego doświadczenia w apelacji poznańskiej – sądy, jeśli zauważą problem, zwykle wzywają najpierw do sprecyzowania oznaczenia strony. Dają szansę na korektę. Ale nie wszędzie tak jest i nie warto liczyć na wyrozumiałość.

Lista ubezpieczycieli z UE działających przez oddziały w Polsce

Poniżej podmioty, w przypadku których należy jako pozwanego wskazać zakład główny za granicą, a nie oddział w Polsce:

Francja: Avanssur (AXA Direct), AGA International S.A., Cardif-Assurances Risques Divers S.A., COFACE SA, SOGECAP S.A., SOGECAP Risques Divers S.A., SOGESSUR S.A.

Wielka Brytania: ACE European Group Limited, AIG Europe Limited, London General Insurance Company Ltd., Society of Lloyd’s

Czechy: Česká pojišťovna a.s. (Proama), KUPEG úvěrová pojišťovna a.s.

Inne kraje UE: BTA Insurance Company SE (Łotwa), Liberty Seguros (Hiszpania, marka Liberty Direct), AEGON Hungary Composite Insurance Ltd. (Węgry), Atradius Credit Insurance N.V. (Holandia), Europäische Reiseversicherung AG (Niemcy), Inter Partner Assistance SA (Belgia), LMG Försäkrings AB (Szwecja), Medicover Insurance AB (Szwecja)

Powyższy wpis ma charakter informacyjny i nie stanowi porady prawnej. Stan prawny na dzień publikacji – należy zweryfikować aktualny status poszczególnych podmiotów na stronie KNF.

Bartosz Kowalak radca prawny

Nieznane's awatar

Autor: bartoszkowalak

Nazywam się Bartosz Kowalak i jestem prawnikiem, radcą prawnym, do tego jeszcze wspólnikiem w Kowalak Jędrzejewska i Partnerzy Kancelaria Prawna w Poznaniu. Kilka informacji więcej można znaleźć na naszej stronie http://www.prawnikpoznanski.pl. W zasadzie od początku kariery zawodowej miałem i nadal mam do czynienia z sprawami związanymi z dochodzeniem odszkodowań, czy to za wypadki drogowe, czy inne zdarzenia powodujące, iż u jednej osoby z winy drugiej dochodzi do powstania szkody na osobie lub w majątku. W skrócie można by więc napisać, iż obracam się w dziedzinie, która można by dla potrzeb niniejszego bloga nazwać prawem odszkodowań. Prawem odszkodowań- a więc odpowiedzią na pytanie, kto, za co, komu i ile ma zapłacić, gdy zawinił. Temat ten w zasadzie sprawia mi satysfakcję zawodową, tak więc jest to dziedzina prawa,z która lubię się mierzyć. Dlatego też postanowiłem także poza polem działania jakim jest sądowa wokanda spróbować moich sił także poprzez to medium jakim jest niniejszy blog. Chciałbym tutaj pisać o ciekawych rzeczach, często ciekawostkach, związanych z odszkodowaniami. Podzielić się moimi przemyśleniami czy też może udzielić jakieś rady. Drugą gałęzią, której poswięcam sporo uwagi sa sprawy spadkowe: Tak poza tematem bloga zapraszam do zapoznania się z oferta prowadzenia spraw spadkowych. Tak się złożyło, iż poza odszkodowaniami jest to druga gałąź prawa, którą się zajmuję: https://prawospadkowepoznan.pl/

17 myśli na temat “O legitymacji biernej zagranicznych zakładów ubezpieczeń i ich oddziałów- czyli kogo ma pozwać pokrzywdzony.”

  1. Pingback: Wpis numer 100! | BLOG O ODSZKODOWANIACH
  2. Pingback: Jak pozwać Proamę? | BLOG O ODSZKODOWANIACH

  4. Witam

    A kogo należy pozwać w przypadku szkody wyrządzonej przez sprawcę ubezpieczonego w GEFION INSURANCE działającego w Polsce przez przedstawiciela POLINS SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ??

    Polubienie

    Odpowiedz

  5. jak wówczas technicznie wygląda postępowanie sądowe? Gefion nie ma oddziału w Polsce, czy będzie koniecznośc tłumaczenia pozwu?

    Polubienie

    Odpowiedz

        1. ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 1215/2012

          z dnia 12 grudnia 2012 r.

          w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych
          Artykuł 11

          1. Ubezpieczyciel mający miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego może zostać pozwany:

          a)

          przed sądy państwa członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania;

          b)

          w innym państwie członkowskim, w przypadku powództw ubezpieczającego, ubezpieczonego lub uposażonego z tytułu ubezpieczenia – przed sąd miejsca, w którym powód ma miejsce zamieszkania; lub

          c)

          jeżeli jest on współubezpieczycielem – przed sąd państwa członkowskiego, przed który został pozwany główny ubezpieczyciel.

          2. Jeżeli ubezpieczyciel nie ma miejsca zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego, ale posiada filię, agencję lub inny oddział w państwie członkowskim, to w sporach wynikających z ich działalności jest traktowany tak, jak gdyby miał miejsce zamieszkania na terytorium tego państwa członkowskiego.

          Chodzi tu zasadniczo o ostatni punkt, tj. w sytuacji gdy ubezpieczyciel ma na terenie polski filie, agencje itd, to należy go traktować jak podmiot polski

          Polubienie

          Odpowiedz
  6. Pingback: Pozwanie zagranicznego oddziału – BLOG O ODSZKODOWANIACH

  7. Hmm. Obawiam się że nie da się zastosować tego przepisu Art 11 pkt 2. Ponieważ z treści wynika ze dotyczy on podmiotów, które nie mają siedziby w żadnym państwie członkowskim, ale posiadają filię oddział itp w jednym z państw członkowskich. Gefion z tego co się orientuje posiada siedzibę w Danii. Proszę mnie poprawić jeżeli się mylę. Czy ktoś przerabiał już w praktyce powództwo przeciwko Gefion?

    Polubienie

    Odpowiedz

    1. Pozwanym powinien byc podmiot wskazany jako ubezpieczyciel w polisie. Inną kwestią jest natomiast, czy dany ubezpieczyciel ma u nas oddział czy inna jednostkę. W każdym razie nigdy nie ma błedu w określeniu zgodnym z rejestrem handlowym dla oddziału głównego.

      Polubienie

      Odpowiedz

      1. Szanowny Panie Bartoszu byłbym wdzięczny, gdyby Pan doprecyzował swoje stanowisko dot. określenia pozwanego (Gefion). Niestety ale nie mam takiej wiedzy, by samodzielnie poprawnie odczytać Pana informacje. Sprawca ma ubezpieczenie OC wykupione w Gefion, który działa przez przedstawiciela w Polsce (nie oddział, ani oddział główny). Rozliczanie szkód zajmuje się kolejna firma Crawford. Teraz moje pytanie, czy wezwanie przedsądowe skierować do firmy Crawford, czy do Polins, czy też do Gefion w Dani?

        Polubienie

        Odpowiedz

        1. Nie znam danych rejestrowych spółki Giefon. Tak wiec trudno mi Panu podac tę dane. Powinny być widoczne na polisie. Co do wezwania do zapłaty/czy zgłoszenia roszczenia, to spokojnie moze Pan składać ich pełnomocnikom- czyliw skazanym przez PAna spółka. Inna kwestia, to określenie prawidłowo podmiotu w pozwie.
          Inna kwestia, ze jezeli to dunczycy, to nie jestem pewien, czy oni są stroną konwencji brukselskiej- musiałby Pan to sprawdzić.

          Polubienie

          Odpowiedz

Dodaj odpowiedź do bartoszkowalak Anuluj pisanie odpowiedzi