Ile odszkodowania za złamanie nogi ?

lossy-page1-618px-Hugh_Pierce,_miner,_in_hospital,_with_broken_leg_caused_by_slate_fall_in_mine_Sept._4th._Black_Mountain_Corporation..._-_NARA_-_541254.tifOsoby poszkodowane w wypadkach komunikacyjnych, gdy już trochę uporają się ze swoim stanem zdrowia zaczynają się zastanawiać, czy za skutki wypadku, któremu ulegli nie należy im się jakieś odszkodowanie – zadośćuczynienie. Wówczas w zasadzie pierwszym podstawowym pytaniem z jakim zwracają się do mnie Klienci, czy też Czytelnicy tego bloga, jest pytanie: „to ile dostanę zadośćuczynienia za dany uszczerbek na zdrowiu?”

Do najczęstszych konsekwencji wypadków należą złamania, a  wśród tych, te które dotyczą kończyny dolnej – nogi.   Tak więc w tym wpisie spróbuję się zająć odpowiedzią na pytanie jakiego odszkodowania może się spodziewać ofiara wypadku, która doznała uszczerbku – złamania nogi.

Niestety dla Czytelnika poszukującego łatwej i szybkiej odpowiedzi muszę jak na prawnika przystało udzielić odpowiedzi lekko wymijającej: prawidłową odpowiedzią na tak postawione pytanie jest  bowiem odpowiedź, „to zależy”.

Zależy- ale od czego?

Po pierwsze musimy ustalić kto i z jakiego tytułu ma nam wypłacić odszkodowanie za omawiane tutaj złamanie kości nogi.

Inaczej będzie wyglądała sytuacja w przypadku, gdy chcemy uzyskać świadczenie z dobrowolnej polisy od następstw nieszczęśliwych wypadków – NW, czy grupowej polisy w PZU, inaczej gdy dochodzimy zadośćuczynienia z tytułu odpowiedzialności cywilnej (OC) osoby trzeciej – tj. sytuacji, gdy za złamanie odpowiedzialny jest jakaś inna osoba. W zasadzie w przypadku polis NW, grupowych czy na życie wysokość świadczenia wynika z rodzaju polisy i zapisów OWU. Tak więc w niniejszym artykule skoncentruje się na roszczeniach dotyczących dochodzenia zadośćuczynienia z OC.

Po drugie w przypadku roszczeń dotyczących zadośćuczynienia nie ma prostego przelicznika, który by pozwolił nam na określenie, iż dajmy na to za złamanie kości goleni taka kwota, a za złamanie kości uda inna.

Sąd, a wcześniej ubezpieczyciel,  ustalając zadośćuczynienie musi wziąć pod uwagę całość okoliczności, które towarzyszą powstaniu uszczerbku.

Istotne jest chociażby w jakim wieku jest osoba poszkodowana? Oczywistym jest, iż poważne złamanie łączące się np  z skróceniem nogi jest bardziej dotkliwe, dla wysportowanego nastolatka, niż dla Pana z brzuszkiem po 50, co sport ogląda jedynie na ekranie telewizora.

Jaki wykonuje zawód? Czy złamanie nogi ma lub będzie miało wpływ na wykonywany zawód? tytułem przykłady: inaczej będzie odczuwać skutki złamania nogi młody piłkarz, a inaczej urzędnik biurowy.

Czy złamanie pociąga za sobą także ograniczenie funkcji nogi?

Czy w związku z złamaniem nogi poszkodowany będzie zmuszony do porzucenia ulubionego hobby – np. nie będzie mógł uprawiać sportu, czy przekopać ogródka na działce?

Znaczenie ma jak kości nogi się zrastają, czy występują komplikacje, ile było operacji?

Słowem każda okoliczność, która u poszkodowanego uległa negatywnej zmianie w wyniku doznanego złamania nogi ma przełożenie na wysokość zadośćuczynienia?

Sądy oczywiście posiłkują się także ustalanym przez biegłego, w tym wypadku ortopedę, uszczerbkiem na zdrowiu. Co oczywiste im uszczerbek ten będzie wyższy tym wyższe zadośćuczynienie. znaczenie ma tez, czy biegły ortopeda stwierdzi, iż uraz ten ma charakter długotrwały, czy trwały.

Tabelę przewidującą wysokość uszczerbku w zależności od charakteru uszczerbku można znaleźć w OBWIESZCZENIU MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ z dnia 18 kwietnia 2013 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania.

Tabele z wyszczególnionymi uszczerbkami dotyczącymi nogi przedstawię na końcu niniejszego postu.

No to w końcu jakiej wysokości odszkodowania może się spodziewać poszkodowany, który doznał złamania nogi?

Niestety bez odniesienia się do konkretnej sprawy nie sposób wskazać jakiego rzędu kwoty za złamanie nogi można się od ubezpieczyciela domagać. Generalnie zakres ten moim zdaniem mieści się w przedziale od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy złotych. W przypadku utraty funkcji nogi, porażenia nerwów i wielu innych współtowarzyszących dolegliwości może być i jeszcze większy.

Żeby nie być gołosłownym, to odwołam się do kilku wyroków sądów wskazując także na ustalony przez te sądy stan faktyczny.

I tak w wyroku o sygn. I C 1829/13 – wydanym przez Sąd Okręgowy w Łodzi w dniu 2016-05-24, Sąd ten zasądził po uwzględnieniu wcześniejszej wypłaty kwotę 235.00 tys złotych tytułem zadośćuczynienia oraz inne kwoty tytułem roszczeń ubocznych przy następującym stanie faktycznym:

„W dniu 27 kwietnia 2011 roku doszło do wypadku komunikacyjnego, w którym 79-letnia wówczas powódka została potrącona na przejściu dla pieszych przez motocyklistę i doznała ciężkich obrażeń ciała. Sprawcą przedmiotowego wypadku był kierowca motocykla marki, który został uznany za winnego spowodowania wyżej wskazanego wypadku i skazany za to prawomocnym wyrokiem Sądu. Bezpośrednio po przedmiotowym wypadku przewieziono powódkę do Szpitala, gdzie po wykonaniu badań CT i zdjęć RTG stwierdzono: krwawienie podpajęczynówkowe obustronne na sklepistościach ciemieniowych, wieloodłamowe otwarte złamanie trzonu lewej kości piszczelowej i wieloodłamowe złamanie jej bocznego kłykcia, złamanie wyrostka rylcowatego prawej kości promieniowej, ranę tłuczoną głowy i wstrząśnienie mózgu.

Przez okres około 3 miesięcy od dnia wypadku powódka była całkowicie unieruchomiona – była osobą leżącą zaopatrzoną w gips. Miała w tym okresie zalecone ciągłe leżenie. Codziennie przychodziła do powódki pielęgniarka na zmianę opatrunku. Powódka wymagała pomocy we wszystkich czynnościach, m.in. przy karmieniu, przy zabiegach higienicznych, czy przy załatwianiu potrzeb fizjologicznych. E. S.wykonywała wszystkie czynności przy powódce. Po tym czasie powódka mogła tylko na krótkie okresy, jak np. spożywanie posiłków, przebywać w pozycji półsiedzącej z oparciem pod plecami. Wskutek dolegliwości bólowych głowy, szyi i kręgosłupa, dłuższe przebywanie w takiej pozycji było niemożliwe, gdyż powodowało zwiększenie cierpień powódki. Po opuszczeniu szpitala w październiku 2011 roku, lekarze zezwolili powódce na rozpoczęcie chodzenia przy pomocy balkonika z umiarkowanym obciążeniem. Na początku powódka tylko stała przy balkoniku, potem robiła 1 – 2 kroki i tak jest do chwili obecnej.

W 2011 roku powódka w dokonała pozwanemu zgłoszenia szkody doznanej w wypadku w dniu 27 kwietnia 2011 roku. W toku postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił powódce łącznie kwotę 145.344,57 złotych, w tym kwotę 125.000 złotych z tytułu zadośćuczynienia, kwotę 20.344,57 złotych z tytułu odszkodowania za koszty leczenia (5555,65 zł), koszty rehabilitacji w kwocie 2.319 złotych, w tym koszty turnusu rehabilitacyjnego powódki w D. w kwocie 1.900 złotych, zniszczone rzeczy, koszty opieki, (10.576 zł), koszty przejazdów (1.095,94 zł), a nadto pozwany przyznał i wypłaca na rzecz powódki rentę z tytułu zwiększonych potrzeb w wysokości po 600 złotych miesięcznie w okresie od dnia 1 stycznia 2013 roku i nadal.

Powódka Z. J. w wyniku wypadku w dniu 27 kwietnia 2011 roku w zakresie narządów ruchu doznała otwartego złamania trzonów obu kości lewej goleni i złamania bocznego kłykcia lewej kości piszczelowej. Poza tym występują u niej zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe w odcinku szyjnym kręgosłupa i stan po dawno przebytym złamaniu w okolicy prawej ręki. Po zastosowanym leczeniu operacyjnym doszło do opóźnionego zrastania się trzonu lewej kości piszczelowej i konieczności kolejnego zabiegu operacyjnego połączonego z wycięciem fragmentu trzonu lewej kości strzałkowej. Po dalszym leczeniu i postępowaniu usprawniającym obecnie pozostają dobrze wygojone blizny, nieznaczne zgrubienie w miejscu przebytego złamania lewej kości piszczelowej, ograniczenie ruchomości lewego stawu kolanowego, śladowe ograniczenie ruchomości prawego stawu nadgarstkowego, zespół bólowy i poczucie znacznego pogorszenia sprawności.

W innym wyroku I C 24/16 – wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z 2016-05-23, Sąd ten zasądził tytułem zadośćuczynienia kwotę 145.000 zł, uwzględniając już kwotę wypłaconą, wskazując, iż :

Bezpośrednio po wypadku powód został przetransportowany do Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w G., gdzie rozpoznano: uraz wielonarządowy, złamanie pokrywy czaszki z krwiakiem podtwardówkowym, otwarte złamanie podudzia prawego wieloodłamowe i wielopoziomowe, wieloodłamowe złamanie podudzia lewego z otarciem naskórka na przedniej powierzchni, wieloodłamowe złamanie kości udowej prawej, złamanie kręgu C2. Następnie został przeniesiony na Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii, gdzie przebywał w okresie od 4 kwietnia 2004 r. do 20 kwietnia 2004 r. W tym czasie dwukrotnie wykonano kraniotomię z odbarczeniem krwiaka podtwardówkowego (operacyjne otwarcie czaszki), zespolono kość udową płytą osteo. Wykonano również stabilizację gwoździem śródszpikowym kości piszczelowej prawej, stabilizację złamania lewej kości piszczelowej płytą. Opuścił szpital po 5 miesiącach, w domu potrzebował innych osób do pomocy przy wszystkich czynnościach, przy spożywaniu posiłków, przy czynnościach związanych z higieną osobistą. Był wówczas osobą leżącą, nie poruszał się o własnych siłach. Pod koniec lipca 2004 r. zaczął jeździć na wózku inwalidzkim.

Przy ustaleniu wysokości zadośćuczynienia z jednej strony należało mieć na względzie fakt, że w wyniku wypadku komunikacyjnego powód doznał wielonarządowego złamania uda i podudzia prawego oraz podudzia lewego, złamania kręgu szyjnego, złamania kości pokrywy czaski, uszkodzenia mózgu, a z drugiej strony, że zastosowane leczenie obejmujące wstawienie stawu biodrowego i podjęta rehabilitacja, choć pomogła powodowi i doprowadziła do możliwości samodzielnego poruszania się, nie doprowadziła do pełnej sprawności powoda. Powód nadal potrzebuje pomocy innych osób przy czynnościach życia codziennego, nie może dźwigać, a każdy wysiłek fizyczny powoduje ból. Jednocześnie z powodu z dolegliwości powstałych w wyniku wypadku został wykluczony z życia zawodowego.

Mając na uwadze całokształt okoliczności w sprawie, Sąd doszedł do przekonania, że w pełni adekwatną kwotą z tytułu zadośćuczynienia za doznaną w następstwie wypadku komunikacyjnego z dnia (…) r. krzywdę będzie kwota 145.000 zł. Niemniej jednak od tak ustalonej kwoty należało odliczyć świadczenie wypłacane przez stronę pozwaną w toku postępowania likwidacyjnego, czyli 100.000 zł. „

W trzecim przykładowym rozstrzygnięciu wydanym pod sygn. akt: I C 117/13 – wyrok z Sądu Rejonowego w Lubinie z 2013-10-18, gdzie sąd zasądził 5000 zł, ustalając stan faktyczny Sąd ten wskazał, iż:

W dniu 07.12.2011 r., około godziny 20 , powódka J. M. (2) wracała pieszo wraz ze swym ówczesnym chłopakiem A. S. z pracy , z galerii (…) w L. . Kierowali się do mieszkania chłopaka przy ul. (…). Było już ciemno . Wcześniej spadł niewielki śnieg , ale chodnik nie był zaśnieżony. Latarnie uliczne oświetlały chodnik z drugiej strony ulicy i ulicę. Przechodząc obok dawnej apteki przy ul. (…) powódka weszła do wgłębienia w chodniku , straciła równowagę i upadła. Okazało się , że złamała nogę. A. S. zdecydował , że nie będą wzywać pogotowia, ale sam ja tam zawiezie . Zaniósł powódkę do zaparkowanego w niewielkiej odległości od miejsca zdarzenia swojego samochodu i zawiózł ja na pogotowie. Na miejscu pielęgniarz pomógł powódce wyjść z samochodu i zawiózł ją na wózku do wnętrza. Na pogotowiu stwierdzono u powódki wieloodłamowe złamanie podudzia lewego i położono ją w szpitalu na Oddziale(…) Urazowo- Ortopedycznej . Zastosowano wyciąg za guz pięty . Następnego dnia wykonano operację – krwawą repozycję odłamów i ustabilizowano je płytką Z.. Po zabiegu unieruchomiono nogę powódki gipsem. Powódka przebywała w szpitalu do 12.12.2011 r.

Płytę Z. usunięto powódce z podudzia lewego dopiero 03.09.2012 r. Przez cały okres po operacji do września 2012 r. powódka pozostawała pod okresowa kontrola lekarską. Gips zdjęto jej po 6 tygodniach. Przez blisko 2 miesiące powódka otrzymywała codziennie zastrzyki w brzuch . Codziennie też miała zmieniane opatrunki. Przez 9 miesięcy poruszała się o kulach. Początkowo powódka była całkowicie uzależniona od pomocy innych osób. Pomagała jej siostra oraz A. S. i jego rodzice. Początkowo powódka nie potrafiła poruszać się o kulach. Droga do łazienki zajmowała jej kilka minut. Nie potrafiła nawet sama zrobić sobie herbaty. Było to dla niej trudne , gdyż jest osobą aktywną i niezależną. Lubi mieć w domu posprzątane. Wówczas pracowała w dwóch pracach.

Obecnie powódka odczuwa ból w drugiej nodze , gdyż prawdopodobnie przeciążyła ją po złamaniu lewej nogi. Boi się biegać, gdyż obawia się, że coś stanie się z tą złamana nogą. Na złamanej nodze powódka ma około 10-centymetrowa bliznę pooperacyjną. Ma również punktowe blizny po śrubach , którymi skręcona była noga.

Jak wiec widać złamanie nogi złamaniu nogi nie równe.

Poniżej załączam jeszcze wyimek z wspomnianej tabeli, gdzie wartości liczbowe wskazane obok konkretnego uszczerbku oznaczają przedział w jakim lekarz orzecznik powinien ustalić uszczerbek na zdrowiu:

 M. Uszkodzenia kończyny dolnej

 Biodro

142.  Utrata kończyny dolnej przez wyłuszczenie jej w stawie biodrowym lub odjęcie w okolicy podkrętarzowej  85
143.  Przykurcze i ograniczenia ruchów w stawie biodrowym w następstwie uszkodzeń tkanek miękkich – w zależności od stopnia  5-25
144.  Zesztywnienie stawu biodrowego – w zależności od ustawienia i wtórnych zaburzeń statyki i dynamiki:
 a) w ustawieniu czynnościowo korzystnym  20-35
 b) w ustawieniu czynnościowo niekorzystnym  30-60
145.  Inne następstwa uszkodzeń stawu biodrowego (zwichnięć, złamań bliższej nasady kości udowej, złamań szyjki, złamań przezkrętarzowych i podkrętarzowych, złamań krętarzy itp.) – w zależności od zakresu ruchów przemieszczeń, skrócenia, zniekształceń i różnego rodzaju zmian wtórnych oraz dolegliwości subiektywnych:
 a) ze zmianami miernego stopnia  5-20
 b) ze zmianami dużego stopnia  20-40
 c) z bardzo ciężkimi zmianami miejscowymi i dolegliwościami wtórnymi (kręgosłup, staw krzyżowo-biodrowy, kolano itp.)  40-65
146.  Przykurcze i zesztywnienia powikłane przewlekłym zapaleniem tkanki kostnej, z przetokami, ciałami obcymi itp. ocenia się według pozycji 142-145, zwiększając stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w zależności od rozmiarów powikłań o:  5-15

 Uwaga: Jako wynik urazowego uszkodzenia biodra zgłaszane są często następujące zmiany chorobowe: krwiopochodne ropne zapalenie kości, gruźlica kostno-stawowa, nowotwory, martwice aseptyczne kości, biodro szpotawe dorastających i inne zniekształcenia powodujące zaburzenia statyki. Przy tego rodzaju stanach chorobowych należy szczególną uwagę zwracać na istnienie związku przyczynowego między tymi schorzeniami a wypadkiem.

 Udo

147.  Złamanie kości udowej – w zależności od zniekształceń, skrócenia, zaników mięśniowych i ograniczenia ruchów w stawach:
 a) z nieznacznymi zmianami i skróceniem do 4 cm  5-15
 b) z miernymi zmianami i skróceniem do 6 cm  15-30
 c) ze skróceniem ponad 6 cm i ciężkimi zmianami  30-40
148.  Staw rzekomy lub ubytki kości udowej uniemożliwiające obciążenie kończyny – w zależności od stopnia upośledzenia funkcji, skrócenia i zaburzeń wtórnych  40-60
149.  Uszkodzenia skóry, mięśni, ścięgien (oparzenia, przecięcia, pęknięcia podskórne, przepukliny mięśniowe itp.) – w zależności od zaburzeń funkcji itp.  5-20
150.  Uszkodzenia dużych naczyń, tętniaki pourazowe – w zależności od stopnia wtórnych zaburzeń troficznych  5-30
151.  Uszkodzenia uda powikłane przewlekłym ropnym zapaleniem kości, przetokami, ciałami obcymi, skostnieniem pozaszkieletowym i zmianami neurologicznymi ocenia się według pozycji 147-150, zwiększając stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w zależności od rozmiarów powikłań o:  1-10
152.  Uszkodzenia uda powikłane współistniejącym uszkodzeniem nerwu kulszowego ocenia się według pozycji 147-150, zwiększając stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w zależności od rozmiarów uszkodzenia nerwu o:  10-65

 Uwaga: Łączny stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu ocenianego według pozycji 147-150 i 152 nie może przekroczyć 70%.

153.  Utrata kończyny – zależnie od długości kikuta i przydatności jego cech do oprotezowania  50-70

 Kolano

154.  Zesztywnienie stawu kolanowego:
 a) w pozycji funkcjonalnej korzystnej 0-15°  30
 b) przy większych stopniach zgięcia lub przeproście powyżej -10° (minus 10°) stosuje się ocenę wg pp. a) – zwiększając stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu za każde 4° odchylenie ponad granicę 15° lub -10° o:  1
155.  Trwałe ograniczenia ruchomości stawu kolanowego w następstwie uszkodzeń samego stawu (uszkodzenia więzadłowe, torebkowe, łąkotek, kości tworzących staw kolanowy itd.) – w zależności od charakteru przykurczu i zakresu ubytku funkcji:
 a) utrata ruchomości w zakresie 0-40° za każde 2° ubytku ruchu  1
 b) utrata ruchomości w zakresie 40°-90° za każde 5° ubytku ruchu  1
 c) utrata ruchomości w zakresie 90°-120° za każde 10° ubytku ruchu  1

 Uwaga: prawidłowo funkcjonalny zakres ruchów przyjmuje się w granicach 0°-120°.

156.  Inne następstwa uszkodzeń kolana: skrócenie kończyny, zaburzenia osi, stawu (koślawość, szpotawość, ruchomość patologiczna), dolegliwości przewlekłe zapalne, zapalenia ropne, ciała obce, przetoki itp. – w zależności od stopnia  1-20
157.  Utrata kończyny na poziomie stawu kolanowego  65

 Podudzie

158.  Złamanie kości podudzia – w zależności od zniekształcenia, przemieszczenia, powikłań wtórnych, zmian troficznych i czynnościowych kończyny itp.:
 a) ze zmianami lub skróceniem do 4 cm  5-15
 b) z dużymi wtórnymi zmianami lub ze skróceniem od 4 cm do 6 cm  15-25
 c) ze skróceniem powyżej 6 cm lub bardzo rozległymi zmianami wtórnymi i dodatkowymi powikłaniami w postaci przewlekłego zapalenia kości, przetok, zmian troficznych skóry z owrzodzeniami, stawów rzekomych, ubytków kostnych i zmian neurologicznych  25-50
159.  Izolowane złamania strzałki (oprócz kostki bocznej)  3
160.  Uszkodzenia tkanek miękkich podudzia, uszkodzenia ścięgna Achillesa i innych ścięgien – zależnie od rozległości uszkodzenia, zaburzeń czynnościowych i zniekształceń stopy  5-20
161.  Utrata kończyny w obrębie podudzia – w zależności od charakteru kikuta, długości, przydatności do oprotezowania i zmian wtórnych w obrębie kończyny:
 a) przy długości kikuta do 8 cm mierząc od szpary stawowej  60
 b) przy dłuższych kikutach  40-55

 Stawy skokowe, stopa

162.  Ograniczenie ruchomości i zniekształcenia w stawach skokowych (w następstwie wykręcenia, zwichnięcia, złamania kości tworzących staw, zranień, ciał obcych, blizn itp.) – w zależności od ich stopnia i dolegliwości:
 a) bez zniekształceń  1-15
 b) ze zniekształceniem, upośledzeniem funkcji ruchowej i statycznej stopy  15-25
 c) powikłane przewlekłym zapaleniem kości i stawu, przetokami, martwicą aseptyczną, zmianami neurologicznymi itp.  25-40
163.  Zesztywnienie stawu skokowego – w zależności od ustawienia stopy, zmian wtórnych i powikłań:
 a) pod kątem zbliżonym do prostego  10-20
 b) w innych ustawieniach czynnościowo niekorzystnych  20-40
164.  Złamania kości piętowej lub skokowej z przemieszczeniem, zniekształceniem i innymi zmianami wtórnymi:
 a) miernego stopnia – zależnie od wielkości zaburzeń czynnościowych  5-15
 b) znacznego stopnia lub z powikłaniami – zależnie od wielkości zaburzeń czynnościowych  15-30
165.  Utrata kości piętowej lub skokowej  40
166.  Uszkodzenia kości stępu z przemieszczeniem, zniekształceniami i innymi zmianami wtórnymi:
 a) miernego stopnia – zależnie od wielkości zaburzeń czynnościowych  5-10
 b) znacznego stopnia lub innymi powikłaniami – zależnie od wielkości zaburzeń  10-20
167.  Złamania kości śródstopia z przemieszczeniem, zniekształceniem stopy:
 a) złamania I lub V kości z wyraźnym przemieszczeniem – w zależności od stopnia zaburzeń czynnościowych  5-15
 b) złamania II, III lub IV kości śródstopia – w zależności od stopnia zaburzeń czynnościowych  3-10
 c) złamania trzech i więcej kości śródstopia – w zależności od zaburzeń czynnościowych  10-20
168.  Złamania kości śródstopia powikłane zapaleniem kości, przetokami, wtórnymi zmianami troficznymi i zmianami neurologicznymi ocenia się według pozycji 167, zwiększając stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w zależności od stopnia powikłań o:  1-10
169.  Inne uszkodzenia stopy pozostawiające zmiany bliznowate i zniekształcające – w zależności od stopnia upośledzenia czynności  1-15
170.  Utrata stopy w całości  50
171.  Utrata stopy na poziomie stawu Choparta  40
172.  Utrata stopy w stawie Lisfranka  35
173.  Utrata stopy w obrębie kości śródstopia – zależnie od rozległości utraty przedstopia i cech kikuta  20-30

 Palce stopy

174.  Utrata paliczka paznokciowego palucha  5
175.  Utrata całego palucha  7
176.  Utrata palucha wraz z kością śródstopia – w zależności od rozmiaru utraty kości śródstopia  10-20
177.  Utrata palców II-V w części lub całości – za każdy palec  2
178.  Utrata V palca wraz z kością śródstopia – zależnie od wielkości utraty kości śródstopia  5-10
179.  Utrata palców II-IV z kością śródstopia – zależnie od wielkości utraty kości śródstopia, za każdy palec  3-5
180.  Inne uszkodzenia i zniekształcenia palców – w zależności od stopnia upośledzenia funkcji

Zadośćuczynienie za śmierć ojca dla dziecka poczętego?

views_of_a_foetus_in_the_wombWielokrotnie już pisałem o instytucji dochodzenia odszkodowania, a konkretnie zadośćuczynienia z tytułu śmierci osoby bliskiej. Instytucja ta jest stosunkowa nowa, gdyż dopiero od 2008 r. poszkodowani, których bliski zginął między innymi w wypadku samochodowym, uprawnienie to przysługuje. Do 2008 r. polski Ustawodawca stał na stanowisku, iż osobie takiej roszczenie o wyrównanie tzw. krzywdy moralnej się nie należy.

Przepis który stanowi podstawę tego roszczenia wskazuje w art. 446 § 4,  iż sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Pierwsze pytanie jakie w związku z tym się pojawia, to kto konkretnie jest tym najbliższym, a więc jak szeroki jest krag osób uprawnionych.

Przepisy art. 446 § 4 k.c. posługują się terminem „najbliższego członka rodziny”, czyli takim samym zwrotem jak w przypadku ugruntowanego i istniejącego bodajże od początku obowiązywania Kodeksu cywilnego  art. 446 § 3 k.c, a który to przepis dotyczył dochodzenia jednorazowego odszkodowania z tytułu śmierci bliskiego.

Doktryna i orzecznictwo operujące przez kilkadziesiąt lat w oparciu o treść tej normy wypracowała pogląd, iż do kręgu tego należą co oczywiste : dzieci i małżonek zmarłego, rodzice, także rodzeństwo. Również uprawnienie do dochodzenia zadośćuczynienia przysługiwałoby macosze, ojczymowi, pasierbom jak i dziadkom tragicznie zmarłego.

Przyjmuje się także, iż również dziecko poczęte ale jeszcze nie narodzone przed śmiercią bliskiego ma prawo do dochodzenia zadośćuczynienia. Poczęte dziecko powinno być traktowane w sposób jednakowy jak dziecko urodzone i podobnie jak ono po śmierci rodzica doznaje od początku swojego życia szeregu szkód zarówno majątkowych jak i niemajątkowych związanych z jego brakiem.

Jak Państwo uważają czyja krzywda jest większa: dziecka nienarodzonego, czy dziecka, którego rodzi zginął w wypadku już za jego życia?

Odszkodowania (zadośćuczynienie) za uszczerbek na zdrowiu a majątek wspólny małżonków.

Decyzja co do wypowiedzenia przed urzędnikiem stanu cywilnego bądź księdzem w ramach ślubu konkordatowego „sakramentalnego tak” ma co oczywiste doniosłe skutki w zakresie majątku nowo poślubionych małżonków.

Jeżeli małżonkowie nie uregulowali swojego statusu majątkowego poprzez zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej- tzw. intercyzy, to od tej pory pomiędzy nimi obowiązywać będzie tzw. ustrój  wspólności majątkowej.

W konsekwencji w zasadzie cały dochód jaki małżonkowie od odejścia od ołtarza otrzymają będzie stanowić ich majątek wspólny.  Jeżeli więc mąż zostaje w domu i opiekuje się dziećmi, a żona robiąc kariera zarabia dziesiątki tysięcy złotych, to te dochody stanowią własność wspólną męża i żony.

A czy zasada ta doznaje jakiejś modyfikacji w przypadku otrzymania przez jednego z małżonków odszkodowania, zadośćuczynienia z tytułu wypadku, w wyniku którego doszło do powstania uszczerbku na zdrowiu?

Tak jak Czytelnicy mojego bloga wiedzą np. : w przypadku  potrącenia przez samochód i doznania poważnych obrażeń, złamania nogi, złamania ręki, wstrząśnienia mózgu, urazu kręgosłupa poszkodowanemu należy się zadośćuczynienie.

Wysokość tego zadośćuczynienia może sięgać często i wielu tysięcy złotych.

Do kogo więc należeć będą środki otrzymane przez męża, będącego ofiarą wypadku drogowego, który w wyniku tego zdarzenia doznał np. złamania kręgosłupa?

Odpowiedź na to pytanie daje lektura Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który w art. 33 stanowi:

Art. 33 Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:
6) przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;

Jak więc widać Ustawodawca w przypadku odszkodowania za uszkodzenie ciała i zadośćuczynienia wprowadził wyjątek od ogólnej zasady wrzucającej wszelkie dochody małżonków do jednego wora.  Środki otrzymane przez jednego z małżonków z tego tytułu zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym wchodzą w skład majątku osobistego małżonka, poszkodowanego w wyniku wypadku czy innego zdarzenia.

Ustawodawca uznał bowiem, iż zadośćuczynienie i odszkodowanie za uszczerbek na zdrowiu ma przede wszystkim rekompensować ból i cierpienie poszkodowanego. Ból i cierpienie w oczach Ustawodawcy miało więc tak osobisty charakter, iż zdecydował się on tu zrobić wyjątek od ogólnej kodeksowej zasady.

Wyjątek ten jednak doznaje dalszego wyjątku w przypadku renty orzeczonej z powodu utraty zdolności do pracy.

Jeżeli poszkodowanemu z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość zostanie przyznana renta, to wówczas wejdzie ona w skład majątku wspólnego małżonków.

Wyjątek ten znajduje swoje uzasadnienie w tym, iż renta ta stanowi niejako substytut pełnego wynagrodzenia za pracę poszkodowanego małżonka, które to wynagrodzenie, gdyby nie wypadek, otrzymywałby.  A wynagrodzenie za pracę wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków.

Sprzedaż – cesja roszczenia o zadośćuczynienie jest niemożliwa.

Kilka wpisów temu pisałem na temat sensowności sprzedaży cesji do odszkodowania firmom skupującym kalkulacje. O tym TUTAJ i TUTAJ.

Sprzedaż roszczenia o odszkodowanie ma dla poszkodowanego jeden zasadniczy plus. Kasuje on część odszkodowania w zamian za co nie musi iść do sądu i ponosić ryzyk z tym związanych. Oczywiście istotną kwestią jest cena za jaką dokonuje cesji praw do odszkodowania, ale o tym pisałem już wcześniej.

Odrębnie wygląda natomiast kwestia możliwości dysponowania przez osoby poszkodowane uprawnieniem do handlowania cesją, cesjami do roszczeń o zadośćuczynienie z tytułu uszczerbku na zdrowiu, czy śmierci osoby bliskiej.

Kodeks cywilny przewiduje bowiem stosownie do treści art. 449 K.c., iż roszczenia przewidziane w art 444-448 nie mogą być zbyte, chyba że są już wymagalne i że zostały uznane na piśmie albo przyznane prawomocnym orzeczeniem.

Co z tego przepisu wynika?

Jeżeli drogi Czytelniku jesteś poszkodowany w wypadku samochodowym, doznałeś złamania nogi, reki, albo zginął twój bliski z winy osoby trzeciej, to nie możesz tego typu roszczenia sprzedać firmie odkupującej szkody. 

Z wyjątkiem jedynie sytuacji, gdy wysokość zadośćuczynienia jest już ustalona wyrokiem sądu, lub został uznana, np w decyzji ubezpieczyciela.

Czemu taki zapis służy?

Tak jak pisałem w poprzednim wpisie dotyczącym odkupywania szkód, iż firmy skupujące kalkulacje płacą ok. 10 -30% za szkodę.  Czyli w moim odczuciu bardzo mało.

O ile jeszcze w przypadku szkód komunikacyjnych poszkodowany może łatwo zweryfikować swoją szkodę, np zlecając prywatna opinię rzeczoznawcy. To w przypadku zadośćuczynienia nie ma żadnego matematycznego miernika ustalającego jego wysokość. Wysokość należnej kwoty zadośćuczynienia ustala sędzia po analizie okoliczności sprawy.

Tym samym istniałoby ogromne pole do nadużyć.

Jestem przekonany, iż poszkodowani, którym przysługuje roszczenie o kilkadziesiąt, czy kilkaset tysięcy złotych często godziliby się na otrzymania ułamka tej wartości. Nie będąc świadomym ile mogą otrzymać i bojąc się procedury sądowej.

Polski ustawodawca uznał więc, iż w przypadku zadośćuczynień będzie chronił swoich obywateli ograniczając co prawda tym samym w jakimś zakresie ich prawa.

Niemniej jednak moim zdaniem jest to rozwiązanie dobre.

Ustawodawca oczywiście uznał, iż jeżeli wysokość roszczenia o zadośćuczynienie jest już znana, bo mamy decyzje ubezpieczyciela lub wyrok sądu, to wówczas obywatel ma prawo zrobić swoimi pieniędzmi co chce.

A jak Państwo oceniacie taką regulację?

Może byłoby dobrze żeby również prawo do cesji roszczeń mająkowych byłoby ograniczone ustawą?

Jaki procent uszczerbku za złamanie ręki

Złamanie reki jest chyba najpopularniejszym urazem jakiego doznają poszkodowani w wypadkach samochodowych, poślizgnięciach się na oblodzonym chodniku, czy w pracy.

Jeżeli za skutki tego złamania odpowiada osoba trzecia, to osobie poszkodowanej przysługuje z tego tytułu roszczenie o zadośćuczynienie.

Jednym z elementów, na podstawie którego Sąd ocenia wysokość należnego poszkodowanemu zadośćuczynienia jest ustalenie trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

Jak ten uszczerbek kształtuje się w przypadku złamania ręki, czy poszczególnych kości ręki się kształtuje?

W przypadku szkód likwidowanych z OC sprawcy właściwym miernikiem będzie tabelę przewidującą wysokość uszczerbku w zależności od charakteru uszczerbku zawarta w OBWIESZCZENIU MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ z dnia 18 kwietnia 2013 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania.

W przypadku urazu kończyny górnej procenty uszczerbku na zdrowiu kształtują się następująco:

Ramię

113.

Złamanie kości ramiennej – w zależności od zmian wtórnych

i upośledzenia funkcji kończyny:

a) z niewielkim przemieszczeniem i zaburzeniem osi prawa 5–15

lewa 5–10

b) ze znacznym przemieszczeniem i skróceniem prawa 15–30

lewa 10–25

c) złamania powikłane przewlekłym zapaleniem kości,

przetokami, brakiem zrostu, stawem rzekomym, ciałami

obcymi i zmianami neurologicznymi

prawa 30–55 lewa 25–50

114.

Uszkodzenia mięśni, ścięgien i ich przyczepów w zależności

od zmian wtórnych i upośledzenia funkcji:

a) mięśnia dwugłowego prawa 5–15

lewa 5–10

b) uszkodzenia innych mięśni ramienia prawa 5–20

lewa 5–15

 

115. Utrata kończyny w obrębie ramienia:

a) z zachowaniem tylko 1/3 bliższej kości ramiennej prawa 70

lewa 65

b) przy dłuższych kikutach prawa 65

lewa 60

116. Przepukliny mięśniowe ramienia 3

Staw ł okciowy

117.

Złamanie obwodowej nasady kości ramiennej – w zależności

od zaburzeń osi i ograniczenia ruchów w stawie łokciowym:

a) bez większych przemieszczeń, zniekształceń i ograniczenia

ruchomości

prawa

lewa

5–15

5–10

b) z dużym zniekształceniem i ze znacznym przykurczem prawa 15–30

lewa 10–25

118. Zesztywnienie stawu łokciowego:

a) w zgięciu zbliżonym do kąta prostego i z zachowanymi

ruchami obrotowymi przedramienia (75°–110°)

prawy

lewy

30

25

b) z brakiem ruchów obrotowych prawy 35

lewy 30

c) w ustawieniu wyprostnym lub zbliżonym (160°–180°) prawy 50

lewy 45

d) w innych ustawieniach – zależnie od przydatności

czynnościowej kończyny

prawy

lewy

30–45

25–40

119.

Przykurcz w stawie łokciowym – w zależności od zakresu

zgięcia, wyprostu i stopnia zachowania ruchów obrotowych

przedramienia:

a) przy niemożności zgięcia do 90° prawy 10–30

lewy 5–25

b) przy możliwości zgięcia ponad kąt prosty prawy 5–20

lewy 5–15

Uwaga: Wszelkie inne uszkodzenia w obrębie stawu

łokciowego należy oceniać według pozycji 117–119.

120.

Cepowy staw łokciowy – w zależności od stopnia wiotkości

i stanu mięśni

prawy

lewy

15–30

10–25

121.

Uszkodzenia stawu łokciowego powikłane przewlekłym

stanem zapalnym, przetokami, ciałami obcymi itp. ocenia się

według pozycji 117–120, zwiększając stopień stałego lub

długotrwałego uszczerbku na zdrowiu o:5

Przedrami ę

122.

Złamania w obrębie dalszych nasad jednej lub obu kości

przedramienia, powodujące ograniczenia ruchomości

nadgarstka i zniekształcenia – w zależności od stopnia

zaburzeń czynnościowych:

a) ze zniekształceniem prawy 5–15

lewy 5–10

b) ze znacznym zniekształceniem, dużym ograniczeniem

ruchomości i zmianami wtórnymi (troficzne, krążeniowe

itp.)

prawy

lewy

15–25

10–20

123.

Złamania trzonów jednej lub obu kości przedramienia –

w zależności od przemieszczeń, zniekształceń i zaburzeń

czynnościowych:

a) ze zniekształceniem i zaznaczonymi zaburzeniami

funkcji

prawe

lewe

5–15

3–10

b) ze znacznym zniekształceniem, dużym ograniczeniem

ruchomości i zmianami wtórnymi (troficzne, krążeniowe

itp.)

prawe

lewe

15–35

10–30

124. Staw rzekomy kości promieniowej prawy 30

lewy 25

125. Staw rzekomy kości łokciowej prawy 20

lewy 15

126. Brak zrostu, staw rzekomy obu kości przedramienia prawe 40

lewe 35

127.

Uszkodzenie przedramienia powikłane przewlekłym

zapaleniem kości, przetokami, obecnością ciał obcych,

ubytkiem tkanki kostnej i zmianami neurologicznymi ocenia

się według pozycji 122–126, zwiększając stopień stałego lub

długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w zależności od

stopnia powikłań 5–15

128.

Utrata kończyny w obrębie przedramienia – w zależności od

charakteru kikuta i jego przydatności do oprotezowania

prawa

lewa

55–65

50–60

129. Utrata przedramienia w sąsiedztwie stawu nadgarstkowego prawe 55

lewe 50

Nadgarstek

130.

Ograniczenia ruchomości w obrębie nadgarstka

w następstwie jego uszkodzeń (skręcenia, zwichnięcia,

złamania kości nadgarstka, martwice aseptyczne tych kości)

– w zależności od ustawienia, zakresu ruchów, objawów

bólowych i troficznych oraz funkcji palców:

a) ograniczenie ruchomości prawy 5–10

lewy 3–8

b) ograniczenie ruchomości dużego stopnia prawy 10–20

lewy 8–15

c) ograniczenia ruchomości dużego stopnia z ustawieniem

ręki czynnościowo niekorzystnym

prawy

lewy

20–30

15–25

131. Całkowite zesztywnienie w obrębie nadgarstka:

a) w ustawieniu czynnościowo korzystnym – w zależności

od stopnia upośledzenia funkcji dłoni i palców

prawy

lewy

15–30

10–25

b) w ustawieniu czynnościowo niekorzystnym –

w zależności od stopnia upośledzenia funkcji dłoni i palców

prawy

lewy

25–45

20–40

132.

Uszkodzenia nadgarstka powikłane głębokimi, trwałymi

zmianami troficznymi, przewlekłym ropnym zapaleniem

kości nadgarstka, przetokami i zmianami neurologicznymi

ocenia się według pozycji 130 i 131, zwiększając stopień

stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu

w zależności od stopnia powikłań o:

1–10

133. Utrata ręki na poziomie nadgarstka prawa 55

lewa 50

Ł. Śródręcze i palce

Kciuk

134.

Złamania i zwichnięcia kciuka (pierwszej kości śródręcza

i paliczków kciuka) – w zależności od ustawienia,

zniekształcenia i stopnia zaburzeń funkcji kciuka:

a) z przemieszczeniem prawy 5–10

lewy 3–8

b) z dużym przemieszczeniem i zniekształceniem prawy 10–20

lewy 8–15

Uwaga: Przy ocenie stopnia zaburzeń czynności kciuka

należy brać pod uwagę przede wszystkim zdolność

przeciwstawienia i chwytu.

135. Utraty w obrębie kciuka:

a) utrata opuszki prawy 5

lewy 3

b) utrata paliczka paznokciowego prawy 10

lewy 8

c) utrata paliczka paznokciowego z częścią paliczka

podstawowego (do 2/3 długości paliczka)

prawy

lewy

15

10

d) utrata paliczka paznokciowego i paliczka podstawowego

poniżej 2/3 długości lub utrata obu paliczków bez kości

śródręcza

prawy

lewy

20

15

e) utrata obu paliczków z kością śródręcza prawy 30

lewy 25

136. Wszelkie inne uszkodzenia w obrębie kciuka (blizny,

uszkodzenia ścięgien, zniekształcenia, przykurcze stawów,

zesztywnienia, zmiany troficzne, czuciowe itp.) – powodujące:

a) ograniczenie funkcji prawy 3–10

lewy 1–8

b) znaczne ograniczenie funkcji prawy 10–20

lewy 8–15

c) upośledzenie funkcji graniczące z następstwami utraty

kciuka

prawy

lewy

20–30

15–25

Palec w skazujący

137. Utraty w obrębie palca wskazującego:

a) utrata opuszki prawy 5

lewy 3

b) utrata paliczka paznokciowego prawy 7

lewy 5

c) utrata paliczka paznokciowego z 1/3 dalszą paliczka

środkowego

prawy

lewy

8

5

d) utrata paliczka paznokciowego i środkowego powyżej 1/3 prawy 12

lewy 10

e) utrata trzech paliczków prawy 17

lewy 15

f) utrata palca wskazującego z kością śródręcza prawy 23

lewy 20

138. Wszelkie inne uszkodzenia w obrębie palca wskazującego

oraz II kości śródręcza (blizny, uszkodzenia ścięgien,

zniekształcenia, przykurcze stawów, zesztywnienia, zmiany

troficzne, czuciowe itp.) – powodujące:

a) ograniczenie funkcji – w zależności od stopnia prawy 3–8

lewy 1–5

b) znaczne ograniczenie funkcji – w zależności od stopnia prawy 8–12

lewy 5–10

c) bezużyteczność palca graniczącą z utratą wskaziciela prawy 17

lewy 15

Palec t rzeci, c zwarty i p iąty

139. Utrata całego paliczka lub części paliczka:

a) palca trzeciego i czwartego – za każdy paliczek prawy 3

lewy 2

b) palca piątego – za każdy paliczek prawy 1

lewy 1

140. Utrata palców III, IV lub V z kością śródręcza prawy 12

lewy 8

141.

Wszelkie inne uszkodzenia w obrębie palców III, IV, V

i odpowiednich kości śródręcza (blizny, uszkodzenia ścięgien,

zniekształcenia, przykurcze stawów, zesztywnienia, zmiany

troficzne, czuciowe itp.) – powodujące:

a) ograniczenie funkcji palca – w zależności od stopnia prawy 2

lewy 1

b) znaczne ograniczenie funkcji palca – w zależności od

stopnia

prawy

lewy

4

3

c) bezużyteczność palca granicząca z utratą prawy 7

lewy 5

Uwaga: Przy uszkodzeniach obejmujących większą

liczbę palców globalna ocena musi być niższa niż całkowita

utrata tych palców i odpowiadać stopniowi użyteczności

ręki. Uszkodzenia obejmujące wszystkie palce z pełną utratą

użyteczności ręki nie mogą przekroczyć dla ręki prawej 55%

a dla lewej 50%.

 

 

Co oczywiste im wyższy uszczerbek tym należne poszkodowanemu odszkodowanie większe. Pamiętać przy tym jednak należy, iż „nie samym uszczerbkiem sądzi sąd”, jest to jedynie jeden z wielu elementów, które przy ocenie należnego poszkodowanemu zadośćuczynienia bierze pod uwagę sąd wydając wyrok. Na ten temat pisałem przy wcześniejszej okazji TUTAJ.

Kiedy można żądać zwiększenia renty przyznanej przez sąd?

Konsekwencje wypadków drogowych, wypadków w pracy, czy powstałych w innych okolicznościach są często odczuwalne dla poszkodowanego przez wiele miesięcy, lat a i nierzadko i do końca życia.

W wyniku wypadku poszkodowany może stracić możliwość zarobkowania, lub te możliwości ulegają znacznemu ograniczeniu. Konsekwencją wypadku może być też konieczność długotrwałej lub stałej rehabilitacji, czy wykupywania leków i innych usług medycznych do końca życia.

W takiej sytuacji wobec sprawcy zdarzenia lub jego ubezpieczyciela należy zgłosić roszczenie o rentę ( o rencie pisałem już TUTAJ). Czyli świadczenie przyznawane okresowo i mające rekompensować wydatki zabezpieczające potrzeby poszkodowanego, które będą pojawiały się w przyszłości.  Najczęściej prawo do renty przysługuje, gdy zaistnieje potrzeba stałego leczenia, rehabilitacji, przeprowadzania zabiegów, wykupu leków, świadczenia opieki przez osoby trzecie. Lub też w wyniku utraty zdolności do pracy poszkodowany nie zarobkuje, lub zarabia znacznie mniej, niż gdyby był osobą pełnosprawną.

Jako że renta obejmuje swoim zasięgiem wiele lat naprzód, może zajść sytuacja, w której potrzeby osoby poszkodowanej w wypadku wzrosną, lub też zwiększy się wymiar szkody powstałej w wyniku wypadku.

Przykłady można tutaj mnożyć:

  • stan zdrowia osoby poszkodowanej uległ pogorszeniu, co wiąże się z koniecznością zwiększenia zakresu rehabilitacji, intensyfikacją leczenia i zwiększeniem wydatków na leki,
  • od daty ustanowienia renty minął znaczny okres czasu, w którym to kwota ustalonej renty przestała starczać na wykup leków, czy opłacanie usług medycznych,
  • w okresie od daty ustanowienia renty do dnia dzisiejszego znacznie wzrosły zarobki i dotychczas ustalona kwota renty nie odpowiada już kwocie utraconych zarobków,

Czy w takiej więc sytuacji można żądać od ubezpieczyciela, ab wysokość przyznanej renty podwyższył?

Odpowiedź na to pytanie znajdziemy, w Kodeksie cywilnym, a dokładnie w art. 907, który stanowi, iż:
 
§ 1. Przepisy działu niniejszego stosuje się w braku przepisów szczególnych także w wypadku, gdy renta wynika ze źródeł pozaumownych.
§ 2. Jeżeli obowiązek płacenia renty wynika z ustawy, każda ze stron może w razie zmiany stosunków żądać zmiany wysokości lub czasu trwania renty, chociażby wysokość renty i czas jej trwania były ustalone w orzeczeniu sądowym lub w umowie.
Co za tym idzie aby wystąpić do zakładu ubezpieczeń z żądaniem podwyższenia renty, lub też takie żądanie zawrzeć w pozwie wytoczonym ubezpieczycielowi zgodnie w wyżej cytowanym przepisem musi zajść  zmiana stosunków.
Czyli pomiędzy datą wydania wyroku, czy określenia renty w ugodzie, a datą w której poszkodowany występuje z żądaniem podwyższenia renty musi zaistnieć zmiana co do okoliczności, które były podstawą przyznania renty. Roszczenie o zmianę wysokości renty nie jest narzędziem korygowania błędnego zdaniem poszkodowanego wyroku sądu, ale  ma na celu dostosowanie wysokości renty do nowych okoliczności.

Finał 7 letniej sądowej batalii o rentę wyrównawczą z tytułu wypadku samochodowego.

Jest taki stary prawniczy dowcip z bardzo długą brodą.

Młody, świeżo co upieczony aplikant adwokacki wraca po swojej pierwszej sprawie w sądzie do Kancelarii. Kancelaria rodzinna prowadzona z ojca na syna.

W drzwiach krzyczy rozentuzjazmowany do ojca: Tato udało się, zawarłem ugodę w tej sprawie o jabłonkę rosnąca na miedzy między polami Malinowskich i Kowalskich, którą ty i jeszcze wcześniej dziadek od 30 lat prowadzicie bez rezultatu.

Ojciec stary doświadczony adwokat posmutniał, opuścił ręce i odpowiada: Synu, to z czego ty teraz będziesz żyć

No cóż przypominał mi się ten prawniczy „suchar” dziś, gdy wracałem z Sądu Apelacyjnego w Poznaniu, po rozprawie na której Sąd oddalił apelację pozwanego zakładu ubezpieczeń. Nie ma może w tym wyroku niczego  szczególnego, gdyby nie fakt, iż zakończył on obecnie najdłużej prowadzoną przeze mnie sprawę w Kancelarii.

Otóż Klienta z sprawą o zapłatę renty wyrównawczej z tytułu zwiększenia potrzeb i utraty zarobków zgłosiła się do mnie ponad 7 lat temu i tyle trwały procedury sądowe.

Winnym jest tutaj w dużej mierze ubezpieczyciel, który kwestionował każdą fakturę na leczenie ponoszoną przez powódkę, a że poszkodowana doznała ponad 100% uszczerbku na zdrowiu i leczyła i leczy się u lekarzy kilku specjalności, to nie mieliśmy wyjście i koniecznym było przeprowadzenie  dowodu z 6 czy 7 opinii biegłych specjalistów, którzy byli zmuszeni wypowiadać się, czy dany lek ma związek z wypadkiem czy nie.

W każdym razie jaka z tego konkluzja.

Po pierwsze sprawa w sądzie może trwać, o czym zresztą już kiedyś pisałem TUTAJ.  Co prawda cierpliwość poszkodowanej była łagodzona faktem, iż w toku sprawy sąd zabezpieczył jej roszczenie ustanawiając rentę tymczasową nie mniej jednak 7 lat to szmat czasu.

Po drugie sprawa o zapłatę renty na tle innych spraw odszkodowawczych i o zapłatę zadośćuczynienia są moim zdaniem sprawami najbardziej wymagającymi i to pod względem czasu jak i zaangażowania intelektualnego.

Niestety często roszczenie rentowe jest traktowane jako przysłowiowy kwiatek u kożucha. Uzyskanie zadośćuczynienia jest relatywnie proste, trzeba opisać uszczerbek, określić negatywne konsekwencje porównać z kwotami zasądzanymi w podobnych sprawach i sąd jakąś tam kwotę zasądzi.

W przypadku renty musimy wykazywać sytuację hipotetyczną, a wiec niejako porównać stan obecny z stanem który by istniał gdyby nie doszło do wypadku samochodowego. Niestety nie jest tak, iż samo zgłoszenie w pozwie renty gwarantuje fakt jej zasądzenia.

Tak i też było w przypadku mojej klientki, która jeszcze kilka lat wcześniej prowadziła sprawę o zadośćuczynienie połączoną z rentą.  Osoba prowadząca jej te sprawę ewidentnie skoncentrowała się na „dużym” roszczeniu o zadośćuczynienie, w zasadzie przedstawiając jedynie szczątkowe wnioski dowodowe w zakresie rent.

Skończyło się jak skończyło i za poprzedni okres renty zostały oddalone. Gdyby nie fakt, iż zdrowie powódki ulegało dalszemu pogorszeniu, co skutkowało zmianą stosunków otwierająca możliwość wystąpienia z nowym pozwem być może w ogóle nie miała by szansy na zwrot wydatków i utraconych zarobków.

Tymczasem porównując świadczenia rentowe skumulowane za 7 lat procesu w zasadzie otrzymujemy kwotę prawie ze równą przyznanemu zadośćuczynieniu.

Renta jest więc szalenie istotnym roszczeniem związanym z wypadkiem i warto o nią się starać.

Zadośćuczynienie (odszkodowanie) za złamane żebra

Pierwszą informacją jaką chcą uzyskać poszkodowani od prawnika, któremu zamierzająpowierzyć prowadzenie sprawy przeciwko ubezpieczalni, to pytanie ile mi się należy za takie konkretne obrażenia ciała.

Jednym z bardziej popularnych obrażeń, których doznają osoby poszkodowane w wypadkach samochodowych jak i w innych zdarzeniach, upadkach, pobiciach  są połamane żebra.

Tak więc w niniejszym wpisie spróbuję się zająć odpowiedzią na pytanie jakiego odszkodowania może się spodziewać ofiara wypadku, która doznała uszczerbku w postaci– złamania żebra lub żeber.

Czego można się spodziewać jak na prawnika przystało prawidłową odpowiedzią na tak postawione zagadnienie jest : „to zależy”. Zależy- ale od czego?

W niniejszym wpisie skoncentruję się na roszczeniach dotyczących dochodzenia zadośćuczynienia z OC sprawcy. Wysokość świadczeń i zasada ich wypłacania w sytuacji polis NW jest bowiem zależna od konkretnego ubezpieczyciela i konkretnej polisy.

Tak jak już wielokrotnie pisałem w przypadku zadośćuczynienia nie ma matematycznego przelicznika, jakiejś tabeli, na podstawie której moglibyśmy określić, iż np. za złamanie dwóch żeber lewych należy się tyle, a za pęknięcie pięciu żeber prawych tyle.

Sąd (a wcześniej ubezpieczyciel) ustalając wysokość należnego poszkodowanemu zadośćuczynienia musi wziąć pod uwagę szereg okoliczności, które towarzyszą powstaniu uszczerbku.

Po pierwsze ma znaczenie w jakim wieku jest osoba poszkodowana? Jaki wykonuje zawód? Czy złamanie żeber ma lub będzie miało wpływ na wykonywaną działalność zarobkową?

Istotnym jest czy konsekwencją  złamania żeber będzie porzucenie ulubionego hobby – np. ból w klatce piersiowej równać się będzie zaprzestaniu aktywności sportowej?

Sam kiedyś przy upadku z roweru obiłem swoje żebra i w zasadzie przez pierwsze kilka dni problemem było głębsze oddychanie, a przez około półtora miesiąca przy większym wysiłku odzywało się kłucie spod żeber.

Znaczenie ma czy  występują komplikacje, czy miał miejsce zabieg operacyjny- choć w przypadku złamania żeber najczęściej leczenie ma charakter zachowawczy?

Tak więc w zasadzie każda okoliczność, która u poszkodowanej osoby uległa negatywnej zmianie z uwagi na złamanie żeber ma przełożenie na wysokość spodziewanego zadośćuczynienia?

Sądy orzekające w sprawach poszkodowanych posiłkują się także ustalanym przez biegłego, w tym wypadku ortopedę, lub pulmonologa uszczerbkiem na zdrowiu. Co oczywiste im uszczerbek ten będzie wyższy tym wyższe zadośćuczynienie.

Tabelę przewidującą wysokość uszczerbku w zależności od charakteru uszczerbku można znaleźć w OBWIESZCZENIU MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ z dnia 18 kwietnia 2013 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania.

Tabele z wyszczególnionymi uszczerbkami dotyczącymi żeber przedstawię na końcu niniejszego artykułu.

Tak więc jakiej kwoty odszkodowania może się spodziewać poszkodowany, który np. w wyniku wypadku samochodowego doznał złamania żeber?

Tutaj aby prawidłowo odpowiedzieć w zasadzie trzeba się  odnieś do konkretnej sprawy. Generalnie zakres ten moim zdaniem mieści się w przedziale od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy złotych i w dużej części zależy także od tego czy w wyniku złamania żeber doszło też do uszkodzenia płuc.

Żeby nie być gołosłownym, to odwołam się do kilku orzeczeń sądowych wskazując także na ustalony przez te sądy stan faktyczny.

I tak w wyroku o sygnaturze akt I C 552/11 z dnia 14 czerwca 2013 roku Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział I Cywilny zasądził na rzecz poszkodowanej, która podczas pobytu w sanatorium potknęła się i złamała zebra kwotę 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia.

Wyrok ten Sąd oparł o następujący stan faktyczny:

„ Biegły z zakresu ortopedii i traumatologii R. B. potwierdził na podstawie dostępnej dokumentacji oraz wywiadu i badania powódki, że wskutek wypadku z 15 grudnia 2008 r. doznała złamania żeber VII, VIII i IX oraz powierzchniowych stłuczeń tułowia w wyniku uderzenia w klatkę piersiową po lewej stronie. Z uwagi na potwierdzone złamanie żeber bez przemieszczenia, biegły ustalił doznany przez D. K.trwały uszczerbek na zdrowiu na poziomie 10 %. Odnosząc się do pytania w zakresie rokowań na przyszłość biegły wskazał, że złamanie uległo wygojeniu i nie ma niekorzystnych następstw. Wskazał, że stan po złamaniu żeber nie wymaga specjalnej rehabilitacji, ponieważ złamanie tego typu nie powoduje ograniczenia ruchomości, przykurczów czy patologicznej ruchomości. Złamanie tego typu nie powoduje też choroby obłożnej, wymaga pomocy przez niezbyt długi okres 3-5 tygodni , powodując ograniczenie sprawności związane z dolegliwościami bólowymi występującymi przy podejmowani wysiłku fizycznego. Po tym czasie mimo mogących utrzymywać się jeszcze dolegliwości bólowych, nie ma konieczności korzystania z pomocy innych. .”

W uzasadnieniu swojego wyroku Sąd wskazał, iż : „uwzględnił ważąc wysokość należnego zadośćuczynienia rozmiar cierpień związany doznanymi urazami żeber i potłuczeniem lewej stron klatki piersiowej oraz towarzyszącymi im niewątpliwie bólem i dyskomfortem związanym z brakiem odzyskania sprawności. Sąd na zasadach doświadczenia życiowego wzgląd miał, że początkowo z całą pewnością dolegliwości te były znaczne, choć ustąpiły znacznie wcześniej niż podła powódka. Nie można abstrahować także od uwarunkowań osobistych pokrzywdzonej, która uległ wypadkowi, a które determinują poczucie, a zatem i rozmiar krzywdy, będącej zawsze doświadczeniem w jakimś stopniu subiektywnym, odnosząc ją wprawdzie do ogólnych wzorców, czy przyjętych definicji. Skutki zdarzenia wywierają przecież konkretne skutki dla indywidualizowanych osób, odbijając się na zastanej (a nie wzorcowej) sytuacji rodzinnej, osobistej i majątkowej. Z tego też powodu Sąd wgląd miał na znaczące oczekiwania jakie powódka wiązała z pobytem z sanatorium i możliwym do osiągnięcia usprawnieniem, zwłaszcza kontekście potwierdzonych poważnych problemów kręgosłupa. Mając to wszystko na uwadze Sąd uznał, że usprawiedliwione jest żądanie zasądzenia z tytułu zadośćuczynienia kwoty 10 000 zł, jako adekwatne do skutków zdarzenia z 15 grudnia 2008 r.

Osobiście uważam, iż w powyższym stanie faktycznym orzeczenie Sądu było dość skromne, być może na wysokości zasądzanego zadośćuczynienia zaważył fakt, iż pozwanym nie był zakład ubezpieczeń, a sanatorium.

W innym wyroku o Sygn. akt I Ca 148/14 wydanym w dniu  18 czerwca 2014 r. Sąd Okręgowy w Elblągu I Wydział Cywilny utrzymał zasądzona przez Sąd pierwszej Instancji kwotę 5000 zł tytułem zadośćuczynienia za złamanie jednego żebra.

: „Kiedy powód schodził po schodach, poślizgnął się i upadł, gdyż nie zdążył złapać się poręczy. Po podniesieniu G. P. czuł ból, ale mimo tego wsiadł na rower i odjechał. Po upływie około dwóch godzin powód – z uwagi na dolegliwości bólowe – udał się do Szpitala Miejskiego w E..

W Szpitalu powód leczony był ambulatoryjnie i w dniu urazu rozpoznano u niego złamanie lewego żebra XI w linii łopatkowej. Leczenie kontynuował w Poradni POZ. W związku z doznanym przez powoda w wyniku upadku złamaniem XI żebra, u G. P. utrzymywały się przez okres około 4-6 tygodni bóle, stopniowo zmniejszając się od chwili urazu. Obecnie złamanie żebra jest wygojone i nie wpływa na stan zdrowia powoda, brak jest zaburzeń funkcji organizmu w związku z przebytym złamaniem. W przyszłości nie będzie następstw przebytego złamania. W związku ze złamaniem żebra występowały bóle ograniczające zdolność do pracy fizycznej przez okres do 6 tygodni. Stan po złamaniu żebra nie uniemożliwiał wykonywania podstawowych czynności codziennych, chociaż mógł je utrudniać i wydłużać czas ich wykonywania.

W wyniku zdarzenia z dnia 19 maja 2011r. nie doszło u powoda do uszkodzenia lub długotrwałej dysfunkcji ani ośrodkowego, ani obwodowego układu nerwowego. W badaniu neurologicznym nie stwierdzono odchyleń od stanu prawidłowego. Bezpośrednio po zdarzeniu lekarz nie stwierdził obrażeń struktur nerwowych, powód miał zlecone leki przeciwbólowe z powodu dolegliwości związanych ze złamanym żebrem. Stan neurologiczny powoda jest odpowiedni do wieku, opisywane w badaniu rtg zmiany zwyrodnieniowe to samoistne zmiany zaawansowane na pograniczu normy wiekowej. Przedmiotowe zdarzenie nie spowodowało uszkodzenia lub dysfunkcji układu nerwowego uniemożliwiające powodowi wykonywanie pracy i innych czynności dnia codziennego.

W trzecim przykładowym rozstrzygnięciu wydanym pod sygn. akt I C 782/11 Dnia 27 stycznia 2014r. Sąd Okręgowy w Lublinie I Wydział Cywilny zasądził po uwzględnieniu wcześniejszych wpłat łączna kwotę 250.000 tyś tytułem zadośćuczynienia. Przy czym w tym przypadku liczne złamania żeber były jednymi z wielu obrażeń jakich w wyniku wypadku doznała powódka.

Ustalając stan faktyczny Sąd ten wskazał, iż:

„Po wypadku powódka została przewieziona karetką pogotowia ratunkowego Kliniki Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpitala (…)w L.gdzie przebywała do dnia 26 listopada 2009r. w trakcie pobytu w szpitalu rozpoznano u niej: uraz wielonarządowy, wstrząs hipowolemiczny, ostrą niewydolność oddechową, obrzęk mózgu, krwawienie podpajęczynówkowe, krwiaki czołowe, krwawienie do komory bocznej prawej, stłuczenie płuc, odmę opłucnową lewostronną, krwiak opłucnowy po stronie lewej, złamanie szczytu piramidy kości skroniowej, złamanie tylno – bocznej ściany zatoki klinowej prawej, złamanie żeber III – VII po stronie lewej, złamanie żeber III – V po stronie prawej, złamanie kości krzyżowej S1 po stronie prawej, złamanie kości ramiennej lewej, stan po zszyciu wątroby z powodu pęknięcia, stan po usunięciu śledziony z powodu pęknięcia, stan po usunięciu płata dolnego płuca lewego z powodu ropnia płuca, nerka podkowiasta. Powódka została przyjęta do szpitala w stanie ogólnym bardzo ciężkim, była niewydolna oddechowo, wymagała sztucznej wentylacji płuc ( karta informacyjna k. 16 – 17). Po ustabilizowaniu funkcji życiowych w dniu 26 listopada 2009 r. powódka została przeniesiona do Kliniki Ortopedii i Rehabilitacji celem dalszego leczenia, przebywała tam do dnia 31 grudnia 2009r .( karta informacyjna k. 18 ).

Jak więc widać każde zdarzenie jest inne.

Poniżej załączam jeszcze wyimek z wspomnianej tabeli, gdzie wartości liczbowe wskazane obok konkretnego uszczerbku oznaczają przedział w jakim lekarz orzecznik powinien ustalić uszczerbek na zdrowiu:

58. Uszkodzenie przynajmniej 2 żeber (złamanie itp.):

a) z obecnością zniekształceń klatki piersiowej i bez
zmniejszenia pojemności życiowej płuc – 10 %

b) z obecnością zniekształceń klatki piersiowej i zmniejszenia
pojemności życiowej płuc – w zależności od stopnia
zmniejszenia pojemności życiowej – 15–25 %

Zadośćuczynienie za śmierć teściowej- trochę jak w starym dowcipie.

Pamiętam gdy jeszcze za dziecka zaczytywałem się w dowcipach z serii z Masztalskim, gdzie tematem często była teściowa.

Dowcipy te z długą brodą, gdzie najłagodniejszy jaki można przywołać to ten:

„Zięć zwraca się do teściowej:
– Mamusiu, wychodzę. Kupić coś?
– Mieszkanie sobie kup!”

okazały się mieć swoje przełożenie na stosunki sądowe.

 
Dziennik Rzeczpospolita doniósł o sprawie zakończonej Wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku  (sygn. akt V ACa 533/15), ktory to sąd oddalił roszczenia zięcia o zadośćuczynienie z tytułu śmierci w wypadku samochodowym jego teściowej.
Po śmierci kobiety w wypadku drogowym jej córka, zięć i dwoje wnuków wystąpili z powództwem o zadośćuczynienie od ubezpieczyciela sprawcy wypadku.  Ubezpieczyciel wnosił o oddalenie powództwa. Argumentował, że zięć  w ogóle nie należy do kręgu osób uprawnionych do zadośćuczynienia, gdyż nie wykazał, aby łączyła go z teściową szczególna więź emocjonalna, silniejsza, niż ma to miejsce w sytuacjach typowych.
Sąd Apelacyjny  powództwo w zakresie dotyczącym zięcia uznał za bezzasadne. Podzielając zdanie ubezpieczyciela. Sąd uznał, iż przeżycia psychiczne powoda po śmierci teściowej nie wykraczały powyżej typowego poziomu, jak również nie można twierdzić, że relacje tych osób były szczególnie bliskie i wyjątkowe tak, aby uzasadniały zasądzenie na rzecz powoda zadośćuczynienia w oparciu o art. 446 § 4 kodeksu cywilnego, zwłaszcza gdy zważy się, że o zasadności roszczenia o należne zadośćuczynienie można mówić dopiero po przekroczeniu pewnego poziomu krzywdy doznanej wskutek śmierci osoby bliskiej – argumentował Sąd.
Podsumowując nie jest wykluczone, iż zięć byłby uprawniony do żądania takiego roszczenia, ale musiałby wykazać szczególna intensywności bliskość relacji z teściową. Znacznie odbiegającą od ww kawałów z długą brodą.

 

Zadośćuczynienie za śmierć konkubenta?

Kilka lat temu ustawodawca – a więc polski Sejm, wprowadził do Kodeksu cywilnego możliwość dochodzenia zadośćuczynienia za śmierć członka najbliższej rodziny.

Przepis ten dokładnie mówi tak:

art. 446 § 4. Sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Czytając więc ten zapis literalnie, a więc dosłownie można by dojść do wniosku, iż uprawnienie do wystąpienia z roszczeniem o zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej przysługuje osobom określanym jako członkowie rodziny zmarłego w wyniku wypadku.

Tak więc na pewno o zadośćuczynienie za śmierć może wystąpić żona, mąż, syn, córka, matka ojciec, brat, czy siostra.

W kontekście tego przepisu pytanie jakie nasuwa sie, to czy w przypadku gdy w wyniku wypadku komunikacyjnego lub wypadku w pracy ginie osoba bliska, która nie ma statusu męża lub żony, to czy jej także przysługuje roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia?

Mowa tu o setkach tysięcy Polaków, którzy pozostają w związku konkubenckim, bez ślubu, na kocią łapę.

Na szczęście w chwili obecnej doktryna prawa jak i orzecznictwo nie widzi tu wątpliwości, choć jeszcze do niedawna ubezpieczyciele kwestionowali uprawnienia konkubentów do roszczeń z tytułu śmierci najbliższych.

Ten sporny węzeł gordyjski przeciął Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 13 kwietnia 2005 r. (sygn. akt IV CK 648/04) wskazując, że konkubenci i dzieci jednego z nich z poprzedniego związku de facto tworzą rodzinę, a tym samym winni zostać uznani za najbliższych jej członków. Zdaniem Sądu Najwyższego konkubinat znalazł trwałe miejsce w systemie ocen i norm moralnych współczesnego społeczeństwa, mając źródło w przeobrażeniach ustrojowych i gospodarczych, a także kulturowych, zwłaszcza w świadomości społeczeństwa. Najbliższym członkiem rodziny nie musi być więc krewny, a judykatura ukształtowała z biegiem czasu rozszerzający kierunek definiowania kręgu rodziny przyjmując, że uprawnionych do świadczeń należy wskazać po zbadaniu wszelkich okoliczności danego przypadku i nie ma uniwersalnego przepisu, który by określał kto zalicza się do rodziny. Decydujące dla zaliczenia do tego kręgu jest poczucie bliskości i wspólności, więzy emocjonalne i uczuciowe oraz ścisła wspólność gospodarcza, wynikające nie tylko z pokrewieństwa. O bliskości nie decydują wyłącznie względy pokrewieństwa lecz faktyczny układ stosunków łączących zmarłego z osobą żądającą świadczenia, co prawdopodobnie będzie wyznaczać dalszą ewolucję zapatrywań na temat pojęcia najbliższego członka rodziny, będącego uprawnionym zarówno do odszkodowania jak i zadośćuczynienia.